98-12-48
مقدمه
پنجاه سال پیش، زمانی که جمعیت در کره زمین از نیمی از جمعیت کنونی آن کمتر بود، درک مشترک این بود که آب یک منبع بی‌نهایت است مردم مانند امروز ثروتمند نبودند، کمتر کالری مصرف می‌کردند و گوشت کمتری می‌خوردند، بنابراین آب کمتری برای تولید مواد غذایی نیاز بود. آن‌ها به یک سوم حجم آبی که ما در حال حاضر از رودخانه برداشت می‌کنیم نیاز داشتند. امروز، رقابت برای منابع آب بسیار شدید تر است. دلیل این است که در حال حاضر بیش از هفت میلیارد نفر بر روی زمین وجود دارند، مصرف گوشت و سبزیجات و آب در حال زیاد شدن است و رقابت برای آب در بخش‌های صنعتی، شهری و سوخت‌های زیستی بیشتر شده‌است.
بحران آب در ایران و راهکارهای برون رفت
طبق پیش‌بینی‌های جهانی سال ۱۴۰۰ سرانه آب به کمتر از ۱۴۰۰ مترمکعب برای هر فرد در سال خواهد رسید و این به معنی ورود به بحران آبی است. طبق آمارهای رسمی و به اعتقاد کارشناسان ایران درآستانه بحران آب به سرمی برد و طی سال‌های آینده تأمین آب به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های کشور در بسیاری از استان‌ها، شهرها و مناطق تبدیل خواهد شد. ایران از نظر جغرافیایی دربخش نیمه خشک و خشک جهان قرارگرفته به شکلی که میانگین بارش درایران حدود ۲۵۰ میلی‌متراست درحالی که میانگین جهانی حدود ۸۵۰ میلی‌متراست که بیش ازسه برابر میزان بارش در ایران است.
از دلایل بحران آب در ایران را می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- رشد سریع جمعیت و پراکندگی نامناسب آن
- کشاورزی ناکارآمد
- سوء مدیریت و عطش بیش از حد توسعه
- ساختار نامناسب حکمرانی آب، ، مدیریت ناهماهنگ، ضعف سیاسی سازمان حفاظت از محیط زیست و فقدان نگرش دراز مدت
بحران آب در فضای سبز شهری
بدون شک یکی از فاکتورهای مهم و کلیدی در پایداری حیات طبیعی و انسانی در شهرنشینی امروزی، فضای سبز و محیط زیست می‌باشد. فضای سبز در تولید اکسیژن، کاهش گرد و غبار هوا به خصوص در مناطق بادخیز، جلوگیری از فرسایش خاک و کاهش تبخیر شدید از سطح خاک مؤثر است. علاوه بر موارد ذکر شده، ایجاد فضاهای زیبا و دل‌نشین و همچنین فراهم آوردن آرامش روانی را می توان از دیگر مزایای فضای سبز نام برد. در این میان یکی از عوامل محدودکننده گسترش فضای سبز، کمبود منابع آب قابل دسترس می‌باشد. از طرف دیگر، گسترش فضای سبز فعلی برای دستیابی به استانداردهای جهانی سرانه فضای سبز شهری، موجب افزایش پوشش گیاهی موجود می‌شود که خود به معنی افزایش نیاز به منابع آب است،
راهکارهای گوناگونی برای مواجهه شدن با این شرایط وجود دارد که از مهم ترین آن ها می توان به مدیریت منابع آب و آبیاری فضای سبز، انتخاب و کاشت گونه‌های گیاهی مقاوم به خشکی و مناسب با اقلیم منطقه، عملیات اصلاح خاک، هرس و کنترل علفهای هرز و مدیریت در توسعه فضای سبز نام برد.
راهکار مناسب در جهت نحوه آبیاری در فضای سبز
در زمینه طراحی و اجرای سیستمهای آبیاری تحت فشار در فضاهای سبز و جایگزینی روشهای سنتی با بازده آبیاری پایین با روشهای آبیاری تحت فشار (قطره‌ای، بارانی، میکرو و …) که از بازده بالایی برخوردار است، توصیه می شود. اعمال مدیریت بر زمان و شیوه آبیاری، بدین نحو که آبیاری فقط در هنگام شب انجام شود و آبرسانی با تانکر یا کانالهای خاکی تبدیل به سیستمهای انتقال آب با خطوط آبرسانی شود، از دیگر مواردی است که در بخش اعمال مدیریت برمنابع آب و آبیاری فضای سبز باید به آن توجه شود.
یکی از روش های پیشنهادی در کنترل بهینه مصرف آب در آبیاری و درختشویی درختان فضای سبز استفاده از دستگاه ردیاب GPS می باشد که در این مقاله به نحوه استفاده از دستگاه و ویژگی های آن می پردازیم
با توجه به نقش مهم عملیات درختشویی و آبیاری در کنترل انواع آفات و بیماری ها و نگهداشت بهینه درختان ارزشمند در فضای سبز شهری و نیز در جهت جلوگیری از استفاده نابه جا و هدر رفت آب مصرفی و مدیریت آن می توان با نصب نرم افزار GPS بر روی تانکر های آبیاری و درختشویی به صورت مجزا پیمانکاران نگهداری به این امر مهم دست یافت .
معرفی GPS
جی پی اس یک سیستم مکان‌یابی جهانی و یک ناوگان ماهواره‌ای است. وسیله‌ای که با بهره‌گیری از آن می‌توان سرعت، مسیر، فاصله پیموده شده، زمان توقف را محاسبه کرد. از آنجا که این ارتباط از طریق ماهواره صورت می‌گیرد موانع طبیعی نظیر کوه یا جنگل و موانع مصنوعی مانند آسمانخراش‌ها نمی‌توانند مانع ارتباط شوند. به همین جهت متحرکی که به این سیستم مجهز است در هر شرایط آب و هوایی و جغرافیایی قابل رهگیری می باشد. هدف از نصب GPS بر روی تانکرهای آبیاری فضای سبز شهری، ثبت شدن کل مسیر حرکت تانکرها و نظارت بر حسن انجام عملیات آبیاری و درختشویی می باشد
مزایای کلی کاربرد GPS
1- صرفه جویی در مصرف آب با حداکثر بازده ای لازم برای آبیاری و درختشویی فضای سبز
2- با توجه به اینکه سرعت تانکر بر روی کیفیت آبیاری و درختشویی تاثیر دارد، بنابراین می توان نظارت دقیق بر کیفیت آبیاری با کنترل سرعت تانکر نمود.
3- مشخصات تانکر و راننده ای که به منظور آبیاری معرفی می گردد از لحاظ معاینه فنی و استانداردها ثابت است و قابل تغییر نمی باشد.
4-کنترل تعداد سرویس ها از روی دفعات مراجعه تانکر ها جهت آبگیری به چاه مبداء
5- کنترل مسیر های حرکت تانکر طبق برنامه های آبیاری ارائه شده توسط نواحی
6- کنترل زمان شروع به کار و اتمام ساعت کاری تانکر ها
نحوه عملکرد دستگاه GPS
این برنامه مبتنی بر سیستم عامل اندروید بوده و بر روی دستگاه موبایل و کامپیوتر که دارای موقیعت یاب و GPS می باشد قابل نصب و اجرا است این نرم‌افزار امکان ردیابی و شبیه‌سازی حرکت نقطه به نقطه بر اساس اطلاعات دریافتی را دارد و همچنین نقاط برداشت شده قابلیت گزارش‌گیری و نمایش اطلاعات بر روی نقشه را خواهد داشت.
تنیجه گیری
در پایان لازم به ذکر است اداره فضای سبز شهرداری منطقه 10برای اولین بار با هدف نظارت دقیق بر روی آبیاری و درخشویی های سطح منطقه اقدام به نصب نرم افزار GPSبر روی تانکرهای آبیاری و درختشویی نموده است و همچنین یک کارشناس جهت بررسی مستمر و روزانه از طریق نرم افزار مسیر حرکت تانکرها را تعین نموده تا در صورت مشاهده هرگونه مغایرتی با برنامه آبیاری و درختشویی اعلام شده توسط نواحی بتوان پیگیری نمود. که این امر نتیجه بسزایی در جهت مصرف بهینه آب داشته است لذا پیشنهاد میگردد مناطق دیگر هم از این روش در جهت کنترل مصرف آب استفاده کنند تا بتوانیم در سطح شهربا استفاده از این تکنولوژی از هدر رفت آب در مصارف غیر متعارف جلوگیری کنیم .
