دستور العمل کاشت، داشت و برداشت زعفران بر اساس یافته‌های پژوهشی

98-6-29

توجه
تراکم، تغذیه، آبیاری و وزن پیاز 4 عامل مهم در تولید محصول اقتصادی زعفران و تولید پیاز درشت و کاهش عمر مزارع به
6 سال است. اجرای دستور العمل زیر، تولید 50 کیلو زعفران خشک در هکتار را در عمر
6 ساله تضمین می‌ نماید.
1- آنالیز خاک کنید و در صورتی‌که درصد مواد آلی زمین کم باشد، لازم است برای حاصلخیزی زمین از کودهای آلی استفاده نمایید. به‌طور میانگین هر 45 تن کود دامی گاوی پوسیده، یک درصد مواد آلی زمین را بالا می‌برد و مواد آلی مناسب زمین حدود 2% و خاک مناسب از نظر بافت شنی لومی است.
2- حد بحرانی فسفر در خاک 15 تا 20 پی پی ام (میلی گرم در کیلو گرم ) است، لذا با وجود این مقدار فسفر در خاک، مصرف کودهای فسفری تأثیر چندانی در افزایش تولید ندارد. برای افزایش فسفر خاک در صورت کمبود به ازای هر 5/4 کیلو فسفر خالص، در هکتار، یک پی پی ام به فسفر خاک افزوده می‌شود.
3- میزان لازم یا حد بحرانی پتاس در خاک 200 تا 300 پی پی ام برآورد شده، لذا در صورت کمبود، مصرف این کود، در افزایش تولید و بهبود کیفیت محصول از اهمیت خاصی برخوردار است. آهکی بودن خاک، PH بالا و کمبود مواد آلی از عواملی است که راندمان جذب پتاس را کاهش می‌دهد. در صورت کمبود تا رسیدن به حد مطلوب هر کیلو کود پتاسه خالص، یک پی پی ام پتاس خاک را افزایش دهید.
4- برای حاصلخیزی زمین، کودهای فوق را در زمین پخش کنید و سپس زمین را شخم بزنید و عملیات تکمیلی زمین را انجام دهید.
5- پیاز زعفران را ترجیحاً از مزارع جوان 3 -تا 4 ساله خریداری و سپس درجه‌بندی و پیازهای حداقل 3 سانتی‌متر قطر به وزن
10 گرم را جهت کشت جدا کنید تا در سال اول بتوانید به ازای هر پیاز یک گل داشته باشید. به دلیل عدم توجیه اقتصادی از سورت کردن بنه اجتناب کنید، ولی به دلیل مرغوبیت پیازهای کوهستان جهت کشت از این نوع استفاده می‌نماییم. توجه داشته باشید به ازای هر 1 سانتی‌متر افزایش قطر یعنی (از 3 سانتی‌متر قطر به 4 سانتی‌متر یا از وزن 10 گرم پیاز به میانگین 23 گرم ) محصول مزرعه زعفران شما 3 برابر خواهد شد. براساس حداقل 10 گرم وزن پیاز و تراکم 80 پیاز در متر مربع، حداقل در هر هکتار 10 تن پیاز مورد نیاز است.
6- پیازها را با قارچ‌کش بنومیل 2 در هزار علیه بیماری‌های قارچی ضدعفونی نمایید. برای این‌کار، حمام آبی با قارچ‌کش تهیه و پیازها را به‌مدت 20 تا 25 دقیقه در حمام غوطه‌ور و سپس به‌مدت 5 تا 6 ساعت پیازها را در هوای آزاد خشک کنید.
7- پیازها را در زمین آماده شده در نیمه اول خرداد ماه بکارید.
8- نحوه کشت طوری باشد که در هر متر مربع زمین، تعداد 80پیاز کشت گرددشود. برای این‌کار کشت در داخل کرت به‌صورت ردیفی به فاصله ردیف 20 سانتی‌متر
کشت شود.
9- عمق کاشت درمناطق گرمسیر یا با هدف درشت‌سازی پیاز 15 سانتی‌متر و در مناطق سردسیر و کشت چند ساله
20 سانتی‌متر در نظر گرفته شود.
10- در صورت امکان، وجود و ارزانی کاه و کلش گندم در منطقه 2 تن در هکتار سطح مزرعه زعفران را مالچ کلش در طول تابستان در ماه‌های مرداد، شهریور یا مهر پخش نماییدکنید.
11- در صورتی‌که در منطقه آب فراوان دارید و خطر کنه نمی‌باشد وجود ندارد، در اواسط مرداد ماه زمین کشت شده را یک بار آبیاری نمایید.
12- آبیاری زیاد در گلدهی و درشت کردن پیاز مؤثر است. اگر محدودیت آب ندارید، از 15 مهر به فاصله هر 15 روز یکبار با توجه به بارندگی‌های منطقه آبیاری نمایید؛ در غیر این‌صورت، 5بار آبیاری در طول دوره رشد وفق عرف زارعاین شامل زائیچ آب در حدود 15 مهر، گل پاک پس از برداشت گل در آبانماه و یک بار دیگر برای ادامه رشد رویشی در پاییز و 2 بار آبیاری در بهار لازم است. توجه داشته باشید این 5 بار آبیاری با توجه به بارندگی‌های منطقه تنظیم گردد تا تنش زیادی به مزرعه شما وارد نشود، به هرحال از دادن آب زیاد غافل نشوید.
13- یک بار سله شکنی بعد از 2 تا
3 روز از اولین آبیاری در مهر ماه جهت تسهیل در گل‌آوری مزرعه زعفران تو صیه می‌شود. دادن کود شیمیایی 100 کیلو اوره بعد از گل پاک یا سال در میان همراه کلش(رنده زرن مزرعه) 45 تن کود دامی پوسیده گاوی
توصیه می‌شود.
14- در نیمه اول اسفند، محلول‌پاشی مزرعه (تغذیه برگی) با کودهای بیولوژیک ازجمله آمینو پالیس، آمینول فورته یا کوهای شیمیایی به‌ویژه کود اختصاصی زعفران دلفارد و کودهای کامل و مستر و هوگلند فرموله شده به نسبت 7در هزار توصیه اکید می‌شود.
15- در صورت نیاز 2تا 3 بار وجین و مبارزه با علف‌های هرز زمستانه، بهاره و تابستانه توصیه می‌شود.
16- گل‌ها را صبح زود و قبل از باز شدن، چیده و، پرکرده وکلاله قرمز 3 شاخه‌ای را یک میلی‌متر پایین‌تر از محل 3 شاخه جدا نمایید و در صورت وجود خشک‌کن، سریعاً زعفران را خشک کنید و در صورت نبود خشک‌کن، آنها را در سایه به دور از گرد و خاک و در محلی مطمئن خشک و در قوطی‌های قلع اندود نگهداری نمایید. قابل ذکر اینکه هر قدر فاصله چیدن تا خشک کردن گل‌ها سریع‌تر باشد، کیفیت زعفران شما بهتر خواهد بود.