98-6-56
کشاورزی بیودینامیک به‌عنوان روشی از کشاورزی ارگانیک، مبتنی بر اصول ارائه شده توسط دکتر «رودٌلف استاینر» فیلسوف اتریشی است. وی عقیده داشت، زمانی‌که گیاهان بیمار می‌شوند، آنگاه توجه عمده کشاورز باید به خاک معطوف شود و بداند که همه مشکلات گیاهان از خاک منشأ می‌گیرند.
واژه بیودینامیک منشأ گرفته از لغت یونانی “Bio” به معنی زندگی و “Dynamic” به معنی انرژی است. از این‌رو کشاورزی بیودینامیک منتسب به «کار کردن با انرژی‌های موجود و نگهدارنده زیستی» است؛ به‌طوری‌که اثرگذاری برخی از آنها از یک زمان تا زمان دیگر متفاوت است. بنابراین در این روش سعی می‌شود تمامی اعمال کشاورزی بر اساس تقویم بیودینامیک انجام پذیرد.
در روش کشاورزی بیودینامیک وضعیت گردش ماه و سیارات بر رشد گیاهان و رفتار دام‌ها تأثیر می‌گذارند؛ مثلاً موقعیت زمین در بروج فلکی برای دستیابی به حداکثر تولید اهمیّت دارد. کشاورزان بیودینامیک از وضعیت ماه به‌عنوان یک راهنما در تولید بهینه محصولات استفاده می‌کنند؛ لذا تشخیص میزان تأثیرات کیهانی در امور کشاورزی از اهمیّت و ابعاد روانی ویژه‌ای برخوردار است. سیاره ماه در هر ماه از سال، در یکی از مناطق 12 گانه صور فلکی یعنی دایرۀ البروج یا زودیاک قرار می‌گیرد. این وضعیت که به‌وجود آورندۀ چرخه نجومی ماه است، مبنای تقویم بیودینامیک را تشکیل می‌دهد. از دوران‌های قدیم، صور 12 گانه زودیاک را منبعث از چهار عنصر می‌دانستند. سه صورت فلکی با هر عنصر مرتبط هستند؛ به‌طوری‌که هر عنصر مبین بخشی از گیاهان است نظیر :
1. زمین …………… ریشه‌ها
2. آب ……………… برگ‌ها
3.هوا ………………… گل‌ها
4. آتش ……………. میوه‌ها
بنابراین در کشاورزی بیودینامیک از یک تقویم نجومی برای تعیین زمان‌هایی که جهت کاشت، داشت و برداشت مساعد و خجسته هستند، استفاده می‌شود.
اصول کشاورزی بیودینامیک مدیریّت کودهای گیاهی، تدارک عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان، اصلاح و جبران کمبودها در اراضی کشاورزی، کاهش نیاز به نهاده‌های مصنوعی حاصلخیز کنندۀ خاک، تولید محصولات سازگار محیط‌زیست با قابلیّت بازگشت مجدد به چرخه زیستی، افزایش کیفیّت محصولات کشاورزی، افزایش فعالیّت‌های بیولوژیکی در خاک، تقویت گیاهان و حیوانات در مقابله با تنش‌ها، به‌کارگیری تأثیرات کیهانی و فرازمینی در مقابله با تنش‌ها، به‌کارگیری تأثیرات کیهانی و فرازمین، یعنی نظام کیهانی و اقماری در جهت بهبود دوره رشد محصولات کشاورزی است.
روش بیودینامیک علم شناخت طبیعت و ماهیت انسانی معتقد بر ارزیابی فیزیکی و معنوی از کره زمین و تمام موجوداتش با محوریّت انسان است. در این روش از کشاورزی، اعتقاد بر این است که شرایط روحی و اخلاقی کشاورز که در طول روز تغییر می‌یابند نیز می‌توانند بر موفقیّت تولیدات کشاورزی تأثیر بگذارند؛ چنانکه بی‌علاقه بودن و خستگی وی قادر است به آلودگی محیط و خسارات اکولوژیکی بینجامد. بیودینامیک مسیری روشن و در حال پیشرفت است که تکنیک‌های جدید را با روش‌های قدیمی کشاورزی ادغام می‌کند. تنوع اکولوژیکی در روش بیودینامیک به‌عنوان هدف در مدیریت مناظر مطرح است. لذا کشاورزی بیودینامیک میتواند سبب تنوّع فلور، فون و جمعیّت میکروارگانیزمی منطقه گردد و با افزایش مواد آلی خاک به تسریع رشد گیاهان کمک کند.
از بخش‌های مختلف ضایعاتی کالبد حیوانات گیاهخوار که انرژی زیادی از طریق تغذیه گیاهان کسب کرده‌اند نظیر شاخ‌ها، استخوان‌های جمجمه، روده‌ها و مثانه می‌توان برای آمیزه‌های بیودینامیک به‌منظور بهبود حاصلخیزی اراضی کشاورزی بهره گرفت. زمانی‌که شاخ‌های گاوها و سرگین دام‌ها در خاک دفن می‌شوند. به هوموسی با کیفیت برتر برای پخش در سطح مزرعه تبدیل می‌شوند که به اصلاح خاک‌های فقیر منتهی می‌شوند. در این صورت، بهبود وضعیت ساختمان خاک به افزایش عمق خاک سطحی و در نتیجه گسترش رشد ریشه‌ها، کاهش نیاز به آبیاری و کاهش فرسایش خاک کمک می‌کند.
در روش بیودینامیک از پودر سیلیکات در کشاورزی استفاده می‌شود با این تفاوت که در این روش، استفاده از نیروی انسانی برای حل کردن سیلیکات در آب و با روش‌های مطابق با استانداردهای کشاورزی بیودینامیک انجام می‌شود.
مبارزه با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز در کشاورزی بیودینامیک
بسیاری از کشاورزان و مصرف‌کنندگان هیچ‌گونه اطلاعی از آفت‌کش‌های با دوام حاوی ترکیبات کلر ندارند. این مواد نظیر د. د. ت که به‌صورت فعال تا مدت‌ها در خاک، گیاهان و جانوران باقی می‌مانند. برای سلامتی انسان بسیار مضرند. برخی از روش‌های مرسوم در روش بیودینامیک شامل کندن علف‌های هرز و پاکسازی منطقه، استفاده از تورهای پارچه‌ای، استفاده از خاکستر آفات و علف‌های هرز هستند.
دیمتر (demeter) نام تجاری برای محصولات پدید آمده از کشاورزی بیودینامیک است. فقط شرکای مجاز کنترل شده و قراردادی می‌توانند از نام تجاری استفاده کنند. دیمتر، یک فرآیند تأیید جامع، انطباق دقیقه با استانداردهای تولید و پردازش استانداردهای بین‌المللی و مقررات آلی قابل اجرا در کشورهای مختلف را تضمین می‌کند. دیمتر در هر مرحله، از تولیدات کشاورزی تا فرآوری و بسته‌بندی محصول نهایی را نظارت می‌کند. الزامات جامع دیمتر از مقررات مجوز دولت بالاتر است. آنها نه تنها از کودهای مصنوعی و عوامل حفاظت شیمیایی گیاهی در تولید محصولات کشاورزی یا مواد افزودنی مصنوعی در حین پردازش استفاده نمی‌کنند، بلکه مطابق استانداردهای کشاورزی بیودینامیک، اقدامات خاصی برای تقویت فرآیندهای زندگی در خاک و مواد غذایی انجام می‌دهند.
دیمتر بین‌المللی تنها انجمن زیست‌محیطی است که درحال حاضر 19 عضو اصلی و 4 عضو مهمان از اروپا، آمریکا، آفریقا، نیوزیلند و هند دارد. این انجمن با بیش از 5300 کشاورز بیودینامیک و تقریباً 000/190 هکتار در 63 کشور جهان مشغول به کار است.
وظایف اصلی دیمتر بین‌المللی:
توسعه و تأیید استاندارد بین‌المللی دیمتر برای تولید و پردازش به عنوان حداقل الزامات برای تجارت جهانی محصولات دیمتر
ثبت نام بین‌المللی و حفاظت از علامت تجاری دیمتر
صدور گواهینامه مزارع / عملیات در کشورهای بدون سازمان دیمتر
هماهنگ سازی برنامه صدور گواهینامه دیمتر در سراسر جهان
تعهد به پیشرفت درک عمومی و پذیرش روش بیوینامیک در مؤسسات بین‌المللی مربوطه پشتیبانی از ایجاد انجمن‌های مستقل
بیودینامیک
اداره ارتباطات اتحادیه اروپا از دیمتر بین‌المللی در سال 2003 در بروکسل تأسیس شد و از آن زمان رویدادهای متعددی را برای ایجاد یک پلتفرم برای گفت‌وگو و تبادل بین سهامداران و سیاست‌گذاران سازماندهی کرده است. هدف از کار دیمتر این است که بر سیاست‌های اروپا تأثیر بگذارد تا به مزایای کشاورزی بیولوژیکی، حفاظت از محیط‌زیست، ایمنی مواد غذایی و نگرانی‌های مصرف کننده منجر شود.
کشاورزی بیودینامیک و ارگانیک
در حقیقت کشاورزی بیودینامیک نوعی از کشاورزی ارگانیک پیشرفته است که در راستای افزایش تولیدات کشاورزی به کیفیت مواد غذایی و سلامت خاک نیز توّجه ویژه‌ای دارد.
کشاورزی بیودینامیک طبق موازین اکولوژیکی به هر واحد مزرعه‌ای به‌عنوان یک ارگانیزم یا «نهاد خود نگهدارنده» می‌نگرد که قادر به تولید محصولات سالم زراعی – باغی و دامی، چرخه کامل عناصر غذایی و حفظ خاک است و کشاورزان به‌عنوان جزئی از این سیستم محسوب می‌شوند.
مزرعه در کشاورزی بیودینامیک به‌عنوان یک ساختار کلی مشتمل بر واحدهای زنده و غیرزندۀ منفرد است. کشاورزی بیودینامیک نظیر کشاورزی ارگانیک طرفدار به‌کارگیری کودهای دامی و کمپوست با اجتناب از کاربرد مواد شیمیایی بر خاک و گیاهان است. همانند کشاورزی ارگانیک در کشاورزی بیودینامیک هم مواد شیمیایی نظیر علف‌کش‌ها، آفت‌کش‌ها، قارچکش‌ها، آنتی بیوتیک‌ها و هورمون‌های محرکت رشد در کشاورزی بیودینامیک استفاده نمی‌شوند.