وضعیت تولید محصولات کشاورزی

98-2-14

پرسش‌ها و پاسخ‌ها از مهندس اسکندری پیرامون:
وضعیت تولید محصولات کشاورزی

برای تولید و جبران کمبود گوشت قرمز و سفید، روغن و شکر، چه تمهیداتی را در خصوص بازارسازی این محصول اندیشیده‌اید؟
شایسته است تنظیم بازار محصولات کشاورزی در اختیار وزارت جهاد کشاورزی باشد؛ در غیر این صورت اگر وزارت بازرگانی و تجارت به آن بپردازد، به جای حمایت از تولید، واردات اصل تنظیم بازار قرار می‌گیرد، در حالی که با بررسی ماده 16 قانون، این مهمّ در اختیار وزارت جهاد کشاورزی است که می‌تواند تولید، واردات و صادرات نوین محصولات را پیگیری کند و تنظیم بازار باید همواره براساس تولید داخل انجام گیرد.در همین حال وزارت تجارت در صورت مشاهده کسری‌ها در بازار، لازم است که از وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متصدی حمایت از تولید استعلام کند و آن‌گاه کتباً نامه توجیهی فسخ تولید را از این وزارتخانه دریافت نماید. در همین حال به خاطر نظارت‌های ضعیف بر واردات و توزیع، اغلب نارضایتی‌ها را در نزد دامداران و مرغداران مشاهده می‌کنیم.
اگر محصولی به میزان 30 درصد نیاز کشور تولید می‌شود، در فصل برداشت آن باید جلوی واردات و توزیع آن گرفته‌شود تا به تولید این سهم لطمه وارد نشود. در قانون برنامه پنجم پیش‌بینی 26 وزارتخانه شده بود که به 17 وزارتخانه محدود شد. اما در هر حال تصمیم‌گیری‌های جداگانه وزارت تجارت و وزارت جهاد کشاورزی در این بخش می‌تواند روند حمایت از تولید را به مخاطره بیندازد و به همین دلیل نه وزارت صنعت، معدن و تجارت و نه وزارت جهاد کشاورزی هیچ‌کدام نمی‌توانند به اندازه و به موقع وظایف خود را انجام دهند.
امروز اگر نهاده‌ها به موقع و به قیمت مشخص و ثابت تحویل دامدار و مرغدار نمی‌شود، شرکت پشتیبانی امور دام باید پاسخ دهد.

قیمت تمام شده کاملاً مشخص است و تشکل‌های ذیربط می‌توانند در توزیع این نهاده‌ها اقدام یا بر آن نظارت کنند؟
در مورد گوشت وارداتی نیز چون نظارتی در کار نیست، از قیمت هر کیلو 43 هزار تومان شامل ران و سردست تا 120 هزار تومان پیشنهاد فروش یا عرضه در خرده فروشی‌ها وجود دارد.
در گذشته برای حل مشکل کمبود گوشت قرمز، گوشت صنعتی را از مصرفی خانوار جدا کردیم وکنترل‌ها نیز صورت می‌گرفت و در بدو ورود گوشت به کشور، بلافاصله به تعزیرات اعلام می‌کردیم و قیمت فروش آن را نیز تعیین می‌نمودیم. در مورد خوراک دام و طیور نیز انتظار می‌رفت که با تحویل آن به قیمت‌های مصوب، به قیمت تمام شده محاسبه شده عرضه کنند.
سالانه 15-10 میلیارد دلار صرف واردات کسری‌های کشاورزی و صنعت غذا می‌شود که می‌توان با حذف تدریجی و حمایت از تولید از جمله روغن، تا 5/3 میلیارد دلار از همین ماده مهمّ غذایی کاست.
اگر پس از کشت برنج و آیش دادن اراضی، می‌توان با تجویز کشت دوم، این زراعت را تقویت کرد وبدین خاطر در گیلان و همدان برنامه‌ریزی شد، ولی چون پیش بینی بذر کلزا صورت نگرفته بود، طرح توسعه پیدا نکرد و از 5/1 میلیون هکتار با هر هکتار، 6 کیلو بذر، جمعاً 10 هزار تنی بذر را می‌طلبید که تحقق نیافت.
در مورد پرورش ماهی نیز به وزیر پیشنهاد دادیم که یارانه‌ها را به واردات تخصیص ندهید و آن را به سوی ترکیه هدایت نمایید که در این راستا در کوثر، ماهی آزاد شمال تولید شده و منحصر به فرد است.
در پرورش دام نیز می‌توان با دورگ‌گیری گاو، گوشت قرمز تولید و تأمین نیازها را در آینده تضمین کرد.
در مورد میزان تولید گندم، انتظار می‌رود که میانگین 5/1 تن از 4 میلیون هکتار به میزان جمعاً 6 میلیون تن و از 2 میلیون هکتار کشت آبی گندم نیز به میزان میانگین 4 تن در هکتار ، 8 میلیون تن، جمعاً 14 میلیون تن گندم برداشت کنیم.
مرغ لاین را از هلند وارد کردند که در همان زمان نژاد «آرین» از رده خارج شده بود، این لاین به تدریج تضعیف شد و راندمان تولیدی آن فرونشست تا آن‌که از استقبال مرغداران حذف گردید.
در دولت یازدهم، عده‌ای از دست‌اندرکاران به دور هم آمدند تا پرورش مرغ لاین را مجدداً زنده کنیم که آخرالامر به این نتیجه رسیدیم که هزینه‌های سنگین را باید متحمل شویم تا به آن برسیم. با این حال تقاضا داشتیم که واحد مرغ مانده لاین را به کوثر واگذار کنند که هنوز بی‌جواب مانده است. امروز 70درصد جوجه‌های یکروزه تولیدی از نژاد «راس» و بقیه 30 درصد از نژادهای «کاپ» آربواکرز»، «لوهمان» آرین و امثالهم است. اکثر این نژادها از گروه اجدادی تجاوز نمی‌کند و لاین آنها در کشورهای صادرکننده است.