بهره گیری از دانش فنی جدید برای توسعه کشاورزی در جهان

امروزه فعالیت‌‌های کشاورزی از حالت سنتی خود خارج شده و میزان بهره‌وری آن‌ها با استفاده از ابزارها و فناوری‌‌های نوین افزایش یافته است. استفاده از ماشین‌آلات و ادوات مکانیزه کشاورزی با دانش روز عجین شده و فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز نقش مهمی را در عرصه‌‌های مختلف بازی کرده و فواید بسیاری در راستای امنیت غذایی و مقابله با فقر برای بشر داشته است.

تغییرات آب و هوایی و تأثیر آن بر عوامل زیست‌محیطی و بررسی بازخوردها و تجزیه و تحلیل آن به‌وسیله کارشناسان و محقّقان با بهره‌گیری از فناوری‌‌های اطلاعاتی ممکن شده است؛ به علاوه ماشین‌آلات نوین آخرین اطلاعات مربوط به محیط اطراف خود را همراه با اطلاعات آب و خاک به مراکز تجزیه و تحلیل کارشناسان مخابره و نیازهای گیاه را به موقع شناسایی می‌‌کنند که طبعاً می‌‌تواند راهنمای مناسبی جهت تأمین آب و افزودن سایر تقویت‌کننده‌‌ها به خاک باشد و دورنمای روشنی را برای کارشناسان و تصمیم‌گیران نیز آشکار کند.

امروزه کشاورزی به‌عنوان یکی از منابع و عوامل اصلی تأثیرگذار بر اقتصادها، نقش خود را فراتر از مرزها گسترش داده و با دیگر فعالیت‌‌های اقتصادی ارتباط تنگاتنگی پیدا کرده است؛ به علاوه وابستگی فعالیت‌‌های اقتصادی از جمله کشاورزی به یکدیگر در سطح جهانی، موضوع را پیچیده‌تر کرده که فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌‌توانند نقش مؤثری در اطلاع‌رسانی به موقع در این حوزه ایفا نماید و دست‌اندرکاران و تصمیم‌گیران را با آخرین تحولات حتی در سطح مزرعه آشنا سازد.

امروزه یارانه‌‌های غیرمستقیم اعطایی به کشاورزان اروپایی برای افزایش قدرت رقابت‌پذیری آنان، یکی از چالش‌‌های سازمان جهانی تجارت است و سیاست‌گذاری‌‌های ملی و گاهی منطقه‌ای (نظیر اتحادیه اروپا) تأثیرات خود را بر تجارت آزاد و محصولات کشاورزی برجای می‌‌گذارد؛ به همین روی، مطلع شدن از آخرین روندها، قوانین و تبادلات کالاهای کشاورزی، تولیدکنندگان و خریداران داخلی را به یکدیگر نزدیک کرده و ضمن کاهش قانونمند واسطه‌‌ها و دلالان، قیمت‌‌های تولید را با بازار مصرف، قرین به واقعیت نموده است. از سویی استفاده از این فناوری‌‌ها موجب فعال شدن بانک‌‌ها و سیستم سرمایه در این حوزه گردیده و مبادلات تجاری این محصولات را آسان‌تر کرده است.

با توجه به مراتب، نقش اطلاعات و فناوری‌‌های ارتباطی را می‌‌توان به سه گروه تقسیم‌بندی نمود:

الف) استفاده از اطلاعات و اخبار که شامل انعکاس آخرین تحولات مربوط به کشاورزی در حوزه‌‌های مختلف تولیدی اقتصادی و بازرگانی، نوسانات قیمت‌‌ها و آشنایی با آخرین روندهای صادراتی و وارداتی محصولات کشاورزی که مؤسسات و شرکت‌‌های تجاری از جمله بهره‌برداران آن‌ها هستند.

ناگفته پیداست که استفاده از این اطلاعات و کاربرد آن‌ها در بخش کشاورزی، نیازمند ایجاد زیرساخت‌‌های مخابراتی، راه‌اندازی شبکه‌‌های مجازی، پوشش‌‌های رسانه‌ای و سامانه‌‌های ارتباطی می‌‌باشد که طبعاً نیازمند سیاست‌گذاری‌‌های کلان در سطح ملی است. علاوه بر ایجاد زیرساخت‌‌ها، آموزش و دسترسی به اطلاعات، شفافیت و رعایت عدالت در دسترسی نیز از جمله چالش‌‌های موجود در این بخش هستند.

سیاست‌‌های تاکتیکی کشورها در بخش کشاورزی با به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌‌تواند اطلاعات دقیقی را برای سیاست‌گذاری‌‌های متقابل در اختیار سایرین قرار دهد. به علاوه وجود آمار و اطلاعات دقیق کشاورزی و در اختیار قرار گرفتن آن‌ها از طریق سامانه‌‌های پیشرفته اطلاعاتی می‌‌تواند پیش‌بینی میزان محصولات تولیدی را برای فعالیت‌‌های تجار در این بخش فراهم سازد که خود راهنمایی برای بازارهای داخلی و صادراتی است.

استفاده از فناوری‌‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی با راه‌اندازی سامانه‌‌های مجازی و عرضه محصول است که مورد استفاده بهره‌برداران بخش کشاورزی قرار می‌‌گیرد. در این رابطه نهادها، سازمان‌‌های غیردولتی و بخش‌‌های مختلف کشاورزی با راه‌اندازی سایت‌‌های مختلف اینترنتی اقدام به اطلاع‌رسانی می‌‌کنند.

ب) ارائه آخرین اطلاعات و آمار مدیریتی برای تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان در بخش کشاورزی و برنامه‌ریزان دولتی که می‌‌تواند مجرای مناسبی برای سیاست‌گذاری کشاورزی باشد.

ج) استفاده از فناوری‌‌های اطلاعاتی و ارتباطی برای ارائه آخرین اطلاعات در بخش کشاورزی کشورمان نیز به تازگی رواج یافته و رو به گسترش است. سایت‌‌ها و رسانه‌‌های ارتباطی مؤثری راه‌اندازی شده‌اند و سامانه‌‌های مجازی تبادل کالاهای تجاری برای عرضه شفاف با همکاری سازمان میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران، اتحادیه‌‌های مرکزی تعاونی روستایی و همکاری بانک کشاورزی نیز شروع خوبی برای استفاده از اطلاعات نوین ارتباطی در بخش کشاورزی محسوب می‌‌شود.

شهریور99-سال41-شماره489-ص28