کارشناسان معتقدند، محور بودن متأسفانه در کشور که به یک سم کشنده برای کشاورزی کشور تبدیل شده، این افتخار خیر و برکت دانشگاه‌‌های کشور است که دامن‌گیر تحقیقات کشاورزی نیز شده و به تحقیقات کشاورزی سرایت کرده، چرا که هیچ مقاله‌ای به دانش فنی در هکتار اشاره نکرده است.
کشورهای زیادی را سراغ داریم و برای درک اینکه آنها چه می‌‌کنند، دانشمندان اساتید دانشگاه و محقّقان حوزه‌‌های کشاورزی همه در خدمت کشاورزی هستند و تحقیقات مشارکتی با کشاورزانشان را دارند و مشکلات کشاورز را در مزرعه، کشاورز با حضور فیزیکی و در کنار وی حل می‌‌کنند، ولی در پشت کامپیوتر برای دیتابرداری حضور ندارند. با این حال مقاله‌ای نگاشته شده است که بعد از 10 سال کار از نتیجه تست شده آن، در مزرعه یکی دو مقاله در بیاد اما در ایران متأسفانه با تغییر عنوان طرف در سال 50 مقاله ارائه می‌‌کند. پروفسور اسپور که متخصص علم کمپکشن خاک در دانشگاه بدفورد است، پس از یک عمر کار تحقیقاتی و علمی تحقیق کنید و ببینید چند مقاله تا به حال در این زمینه ارائه کرده است.
در دهه 70 و 80 مراکز تحقیقات کشور توسط کارشناسانی با مدرک تحصیلی لیسانس اداره می‌‌شد و به تعداد انگشت‌شمار هیات علمی فوق لیسانس و تعداد کمی هم دکتری وجود داشت. اما خروجی‌‌هایی که از آن صحبت کردیم، بیشتر از همان زمان یا پایه‌ریزی‌های همان زمان هستند. ابتدای آن کشاورز و آخرش هم کشاورز ملکه اذهان است، اما نتایج خوب تحقیقات را نباید نادیده گرفت، ولی توصیه می‌‌شود به روشهای مختلف از بیراهه رفتن‌‌ها پرهیز کرد.
برخلاف شرکت‌‌های بزرگ کشاورزی که دارای مدیریت خاص خود می‌باشند، کشاورزی خانوادگی بر کشت محصول، پرورش دام، ماهی، جنگل‌داری و روشهای کشاورزی مختلط استوار است. بنابراین، مزارع خانوادگی به‌راحتی می‌‌توانند در امنیت تغذیه‌ای و حفاظت از محیط‌زیست تأثیرگذار باشند. کشاورزی خانوادگی، خاص یک منطقه در جهان نیست، حتی در کشورهای پیشرفته نیز به دلیل مقیاس‌های کوچک بودن، شکل گرفته‌اند. این روش تولید شکل گرفته است.
در اینکه کشاورزی خانوادگی بنیاد و اساس تولیدات کشاورزی ما هستند شکی نیست. آنها سهم حیاتی در شکوفایی اقتصادی داشته و تضمین‌کننده امنیت غذایی در سرتاسر جهان هستند. برای مثال در کشور کانادا 98 درصد مزارع به‌صورت خانوادگی بوده و دولت‌‌ها باید کشاورزان را (Farmers First) که “همین شکل اداره می‌‌شوند. برای اینکه شعار و الگوی” نخست کشاورزان توانمند نمایند و برای این کار باید دسترسی کشاورزان را به فن‌آوری‌‌های نوین افزایش بهره‌وری تسهیل نموده و همچنین دسترسی آنها را به ابزار افزایش توید فراهم نماید، در عوض کشاورزان قادر خواهند بود درآمد خود را بهبود بخشند، خانواده خود را حمایت نموده و جهان را تغذیه کنند، اما بزرگترین مشکل بخشهای تحقیقاتی ما اینجا است که متأسفانه به‌عنوان مثال در همین کشت “رایزبت”، هنوز کلی مشکل وجود داره و فاصله دانشگاه و بخش تولید هر روز داره بیشتر می‌‌شود. آنها ما رو قبول ندارند ما هم متقابلاً می‌‌گوییم که کشاورز کارش را به درستی انجام نمی دهد و بخش تولید نتیجه‌گراست، یعنی کاری به روشهای تولید ندارد و فقط نتیجه را تأیید می‌‌کند.
تیر99-سال41-شماره487-ص22