انسان سالم، محور توسعه پایدار است

آنچه امروز در غذاخوری‌ها، ساندویچ‌ فروشی‌ها و حتی برخی کارخانه‌های صنایع غذایی می‌گذرد، نمی‌تواند به‌طور یقین تضمین‌کننده سلامت و نیازهای مصرف کننده‌ها باشد.

برای حفظ سلامت و توانایی مردم، دولت ناگزیر است برای جلوگیری از خسارت‌های سنگین، فاصله قدرت خرید و قیمت تمام شده غذا را پر کند.

در شماره‌های گذشته سعی شد که درباره بهداشت و کیفیت مواد غذایی مصرفی روزانه، نکته‌هایی گوشزد شود. در این مباحث شرح داده شد که مکان‌های غذاخوری در دنیا، مواد اولیه خود را از کارخانه‌های تولید و فرآوری مواد غذایی خریداری می‌کنند. اگرچه در کشور ما اغلب چنین نیست، اما در کشورهای پیشرفته غذاهای ساندویچی و لقمه‌ای را تحت شرایط نظارت شده تدارک می‌بینند.

بنابراین با توجه به روند تکامل عرضه غذا در کشورمان، بهداشت، کیفیت و قیمت غذا می‌تواند تا حدودی به مدیریت و ارتقای سطح فناوری در کارخانه‌های فرآوری مواد غذایی مربوط شود. بدین منظور رعایت موارد زیر برای توفیق هر کارخانه و انتقال آن به فروشگاه‌های غذاخوری و خانواده‌ها، الزامی به نظر می‌رسد.

1ـ برنامه‌ریزی تولید انبوه

تولید انبوه می‌تواند موجب توجیه قیمت تمام شده و بهره‌گیری از ماشین‌آلات پیشرفته و نیروی انسانی ماهر گردد؛ به دلیل اینکه اکثر کارخانه‌های فرآوری مواد غذایی، به دلیل عوامل نامناسب و ناهماهنگ، کمتر از حد ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل خود، کار می‌کنند.

2ـ دسترسی به مواد اولیه

دسترسی به موقع به مواد اولیه کافی و با کیفیت، از رموز هر کارخانه است. بر اساس بررسی‌های به عمل آمده، ارتباط قطب‌های تولید مواد اولیه خام با کارخانه‌ها، دچار بی‌نظمی است و تدارک مواد اولیه بیشتر، چند ماه پس از برداشت محصول یا هنگام آن شکل می‌گیرد.

به نظر می‌‌رسد، حضور مجتمع‌های کشت و صنعت و مزارع مکانیزه در نمایشگاه‌های صنایع غذایی در جهت تهیه مواد اولیه می‌تواند در پشتیبانی از این صنعت و رفع نیاز این کارخانه‌ها مؤثر واقع شود.

3ـ در اختیار داشتن نیروی انسانی ماهر و مسئولیت‌پذیر

رقابت در دستیابی به نیروی انسانی ماهر در بین کارخانه‌های مواد غذایی، مانند سازمان‌های اقتصادی دیگر کشورمان، همواره در جریان است. این روند در حالی است که شش میلیون فرد بیکار در کشور وجود دارد، اما از آنجا که مهارت نیروهای انسانی از عوامل توسعه در واحدهای تولیدی است، دسترسی هرچه بیشتر به این نیروها موجب رقابت آشکار و پنهان بین کارخانه‌ها شده است و هرچه شرایط تولید کامل‌تر و سرمایه‌های به کار گرفته شده بیشتر باشد، قدرت جذب نیروهای ماهر نیز افزایش می‌یابد.

4ـ بازارسازی

اخیراً کارخانه‌هایی تأسیس شده‌اند که غذاهای آماده، ساندویچی و لقمه‌ای را تولید و در فروشگاه‌های خود در نقاط گوناگون کشور توزیع می‌کنند. این محصولات به دلیل بسته‌بندی زیبا و روش‌های نگهداری مناسب، به طور نسبی مورد استقبال مردم قرار گرفته‌اند.

در کشور ما به علت عدم مهارت و عدم بهره‌گیری از متخصصین، بیشتر غذاخوری‌ها دارای مشکلات بهداشتی و کیفی هستند. این نقیصه به ویژه در غذاخوری‌ها و ساندویچ‌ فروشی‌های درجه یک، دو، سه و … به میزان قابل‌توجهی مشهود است.

5 ـ قدرت خرید مردم

افزایش قیمت مواد اولیه و کاهش قدرت خرید مردم، دو عامل مهم و مؤثر در کاهش کیفیت‌ها هستند. اینکه غذایی تا چه اندازه دارای پروتئین، اسیدهای آمینه ضروری و غیرضروری، کالری، ویتامین‌ها و مواد معدنی است، از یک سو و بهداشت و کیفیت غذا از سوی دیگر، دستخوش کاهش قدرت خرید مردم قرار گرفته و رو به فراموشی است. شگفت‌آور اینکه حتی بزرگترین کارخانه‌های صنایع غذایی نیز از حک کردن این داد‌ه‌ها روی بسته‌بندی‌های محصولات خویش، خودداری می‌کنند تا چه رسد به فروشندگان سنتی غذا که شاید با این واژه‌ها حتی آشنایی هم ندارند!

با این تفاسیر، آیا مصرف‌کننده می‌تواند برای دفاع از حقوق خود، از عمق فاجعه‌ای که در شرف وقوع است و هرسال نیز بیشتر می‌شود، جلوگیری کند؟

به نظر می‌رسد دولت خدمتگزار باید برای حفظ سلامت مردم و حمایت از نسل توانا و کارا و برای دستیابی به هدف‌هایی که هر روز از آنها سخن گفته می‌شود در حالی که مجریان آن‌ها بین همین مردمند، پادر میانی کرده و فاصله قدرت خرید مردم و قیمت‌های تمام شده غذاهای سالم را به هر وسیله ممکن کم کنند.

بهمن 98سال 41-شماره 482-ص 7