97-5-13
نشستی با حضور دکتر فریدون گل‌افرا؛ مدیرمسئول و سردبیر نشریه کشاورز، دکتر محمد قهدریجانی؛ دکترای مدیریت انرژی در کشاورزی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی و دکتر علی اکبری؛ نماینده مجلس شورای اسلامی و سخنگوی کمیسیون کشاورزی در برنامه بهارستان رادیو اقتصاد برگزار شد. موضوع محوری این نشست، ورود مجلس به مسئله امنیت غذایی در زمان تحریم بود و در جلسات کمیسیون انرژی و جلسات صحن علنی مجلس پیشنهاد شد که جدول کالاهای اساسی موردنیاز کشور تهیه شود.
مجلس به مسئولان و کشاورزان لطفاً پاسخ دهد:
امنیت غذایی را در کجا باید جستجو کنیم؟
اولین پرسش از دکتر گل‌افرا: تعریف شما از امنیت غذایی چیست؟
ما غذا را با تکنولوژی و امکاناتی که در اختیار داریم، تولید می‌کنیم تا نزدیک به قدرت خرید مردم بوده، از کیفیت قابل‌قبول و استانداردهای لازم برخوردار باشد و از قافله تکنولوژی جهانی نیز عقب نماند تا بتوانیم ادعا کنیم که امنیت غذایی را برای نسل حاضر و آینده تأمین کرده‌ایم.
دومین پرسش: بنابراین اگر بخواهیم اولویت‌ها و شاخه‌های امنیت غذایی را تعریف کنیم، باید آن‌ها را مطابق علم روز، اقتصاد و به‌صرفه‌بودن و براساس استانداردهای بهداشت جهانی بیان کرد، درست است؟
در کشور ما، فاصله کیفیت نباید با استانداردهای تعیین‌شده جهانی زیاد باشد. مردم حق دارند از غذای باکیفیت، مطلوب و بهداشتی استفاده کنند و نباید در تأمین غذای افراد جامعه با سوءتغذیه روبه‌رو باشند.
ماهواره‌ها و رایانه‌ها باید اطلاع‌رسانی کنند که در کجا به کوددهی نیاز داریم و برای مثال چه میزان و در کجا پتاسیم، فسفر و نیتروژن نیاز است و کجا باید چه محصولی کاشته شود
سومین پرسش: بحث ایمنی غذایی جداست، آیا منظور از تکنولوژی، دارابودن شاخص کیفیت و مطلوبیت است؟
بله، امنیت غذا به موارد متعددی مربوط می‌شود که نباید محیط‌زیست را برای تأمین امنیت غذایی از بین برد و نباید به هر قیمتی به‌دنبال خودکفایی در فراهم‌آوری موادغذایی باشیم. تولید باید با درنظرگرفتن امکانات دردسترس یعنی با ظرفیت‌هایی که نسل حاضر دارد، صورت بگیرد و نسل آینده را نیز باید مدنظر قرار داده باشیم. برای مثال باید از آب و خاک به اندازه‌ای استفاده شود که برای نسل آینده یادگار خوبی بر جا بگذاریم و بتوانیم پاسخگوی میراثی که برای آن‌ها می‌گذاریم، باشیم. باید تحقیقات، ترویج، آموزش و تزریق علم به مزارع و کشاورزی پشتوانه امنیت غذایی باشند. صنایع غذایی ازجمله لبنیات، غذاهای آماده، محصولات دریایی یا محصولات باغی و زراعی دیگر به‌طور پیوسته به تزریق علم نیاز دارند. تلفیق تجربه و علم باید از دانشگاه‌ها آغاز شود و فارغ‌التحصیلان با علم کافی و چشم‌اندازی روشن از آینده خود و صنعت کشاورزی از دانشگاه بیرون آمده و وارد بازار کار شوند.
چهارمین پرسش: آیا کسانی که در رشته ترویج یا کشاورزی تحصیل کرده‌اند، باید به‌عنوان نیروی کار در مزارع به این شغل بپردازند و از پشت‌میزنشینی بپرهیزند؟
در شرایط فعلی، دانشجویان این رشته و رشته‌های مرتبط بعد از فارغ‌التحصیلی عموماً به مشاغل دیگر گرایش پیدا می‌کنند که این مسئله موجب افزایش اتلاف هزینه‌های کشور می‌شود. با توجه به اینکه تعداد دانشجویان زیادی در زمینه‌های مختلف صنعت غذا و کشاورزی سالانه فارغ‌التحصیل می‌شوند؛ ولی برنامه جامعی برای استفاده از این ظرفیت عظیم نداریم. در کشورهای پیشرفته، کسانی‌که در حوزه کشاورزی مشغول به‌کار هستند 2 تا 3 درصد از جمعیت کل را تشکیل می‌دهند و این سؤال مطرح می‌شود، پس زمینه اشتغال‌زایی کشاورزی در کجا فراهم می‌شود؟ در این کشورها، کشاورزی ظرفیت اشتغال‌زایی ندارد، بلکه با تکنولوژی و کمک ماشین‌ها انجام می‌شود.
پنجمین پرسش: به مکانیزاسیون به‌عنوان پشتوانه رسیدن به امنیت غذایی اشاره کردید؛ ولی در کشور ما صنعت در فرایند کاشت، داشت و برداشت و حتی در تولید غذا در چه جایگاهی قرار می‌گیرد؟
قبل از شروع مرحله کاشت باید بستر بذر را فراهم کنیم و برای این کار به خاک‌ورزی مناسب نیاز داریم، باید مسئولان راهبردها و استراتژی‌هایی را معین کنند. همچنین باید از مسئولان پرسید؛ چرا بیشتر اراضی زراعی ما کمتر از 7/0درصد محتوای کربن دارند؟ چرا این میزان اندک است؟ چرا 95درصد از خاک‌های ما حالت اسفنجی برای جذب آب ندارند و اصولاً چرا با هر بارش بارانی سیلاب راه می‌افتد؟ اگر این سیلاب‌ها در زمین‌های شیبدار جاری شوند، همراه با تخریب خواهند بود و اگر زمین‌ها شیبدار نباشند، آب باران روی زمین‌ها می‌ماند و رسوبات آلکالی در سطح خاک مزرعه باقی می‌ماند. اگر مسئولان نتوانند به این سؤالات پاسخ دهند، می‌توانیم در صورت تمایل پاسخ‌های آن را در اختیار آن‌ها قرار دهیم.
ششمین پرسش از دکتر قهدریجانی: تجزیه و تحلیل و نگاه شما به امنیت غذایی کشورمان چیست؟
در زمینه امنیت غذایی با توجه به ابعاد مختلف آن، مانند بحث فراهم‌بودن غذا و موجودیت آن، دسترسی به غذا، پایداری و در نهایت استفاده از آن، متأسفانه با شرایطی که در مدیریت منابع تولید محصولات داریم نمی‌توان چندان وضعیت مطلوبی را برای آینده پیش‌بینی کرد. با توجه به شاخص‌های مختلف درحال‌حاضر در زمینه امنیت غذایی با مشکلی روبه‌رو نیستیم و 37درصد نیاز غذایی جامعه را تولید می‌کنیم؛ اما روند و فرایند تولید به‌نحوی پیش می‌رود که با توجه به مشکلاتی که دکتر گل‌افرا اشاره کردند، در زمینه محدودیت آب و منابع و بهره‌وری تولید، خاک و بستر تولید زنگ خطری است که اگر در آینده با برنامه‌ریزی صحیح و هدفمند پیش نرویم، قطعاً دچار بحران خواهیم شد.
کارشناسان اعتقاد دارند اختصاص ارز آزاد برای ورود تکنولوژی باعث می‌شود کیفیت بذر به ۵۰سال پیش بازگردد و ما نمی‌توانیم به تکنولوژی نهایی دست پیدا کنیم
نقش مجلس چگونه به منصه ظهور می‌رسد؟
هفتمین پرسش از قهدریجانی: آینده موردنظر شما چه زمانی فرا می‌رسد؟
برای تولید برخی محصولات کشاورزی شاید ده سال دیگر و برای برخی دیگر شاید چند دهه طول بکشد؛ ولی اگر روند تولید و بهره‌وری را اصلاح نکنیم، ممکن است تا ده سال آینده، با بسیاری از کمبودها و چالش‌ها روبه‌رو شویم؛ به‌هرحال امنیت غذایی فقط صرف تولید کمی و دردسترس‌بودن غذا نیست، بلکه هم‌اکنون در جامعه 4درصد سوءتغذیه و حدود 40درصد سوءمصرف مواد ریزمغذی وجود دارد!
دکتر گل‌افرا: البته سوءتغذیه در ایران بیش از 40درصد است و باید شاخص‌های علمی و تجربی سوءتغذیه را به‌درستی تعیین کنیم؛ زیرا بشر روزانه به دریافت تعداد حداقل 10اسید آمینه احتیاج دارد که برخی از آن‌ها در گیاهان موجودند؛ ولی به‌صورت کامل در گوشت وجود دارد. با توجه به قیمت گوشت باید دید چه سهمی از افراد جامعه به‌صورت هفتگی یا 15روز یکبار توانایی خرید آن را دارند و چند درصد از جامعه که زیر خط فقر قرار دارند به گوشت، لبنیات و حتی تخم‌مرغ دسترسی ندارند. بعضی افراد براساس دیدگاهی اشتباه معتقدند تخم‌مرغ کلسترول دارد و از خوردن آن پرهیز می‌کنند. به‌همین ترتیب شیر نیز که غذای کاملی است، میتواند به میزان قابل توجهی در تأمین امنیت غذایی کارساز باشد. سوءتغذیه تعریفی دارد که باید وزارت بهداشت نیز در تعیین تعریف آن ورود کند تا خدای ناکرده این آمارها بیش از 40درصد نشود.
دکتر قهدریجانی: در این مورد با آقای دکتر گل‌افرا کاملاً موافق هستم. طبق پژوهشی که در سال1390 انجام شده است؛ عرضه انرژی حاصل از منابع گیاهی حدود 90درصد و منابع حیوانی فقط ده درصد اعلام‌شده است. همین‌طور در زمینه عرضه پروتئین متوسط 87گرم در روز برای هر نفر پیش‌بینی شده که 78درصد از آن را منبع گیاهی و فقط 22درصد آن را منابع حیوانی تأمین می‌کنند و این آمار برای کیفیت غذایی یک انسان بالغ قابل‌قبول نیست. مصرف حبوبات افراد جامعه نسبت‌به مصرف منطقه دوسوم مقدار توصیه‌شده بوده، درصورتی‌که پروتئین حیوانی ما کمتر از یک‌سوم است. در آینده شاخص‌های اقتصادی کشور در زمینه بی‌ثباتی قیمت‌ها و تورم، مداخلات نامناسب دولت، عدم تعادل عرضه و تقاضا، نقاط ضعفی هستند که امنیت غذایی کشور ما را تحت‌شعاع قرار خواهند داد.
هشتمین پرسش از دکتر قهدریجانی: در این زمینه متخصصان، مشاوران، وزرا و مسئولان چه کاری باید انجام دهند و چرا با دانستن این موارد کاری از پیش نمی‌برند؟ چرا مصرف آب در کشاورزی بسیار بالاست؛ ولی سود موردانتظار در زمینه امنیت غذایی به‌دست نمی‌آید؟
دکتر قهدریجانی: به‌هرحال کشور ما در مناطق کشورهای خشک و نیمه‌خشک واقع شده است که متوسط کمتر از 250میلی‌متر بارندگی دارد و ما هنوز الگوی کشت مناسبی را علی‌رغم اینکه یکی از سیاست‌های اصلی وزارت کشاورزی است، برای اقلیم و شرایط متفاوت کشور ارائه نکرده‌ایم. الگوی کشت باید اصلاح و از سرمایه‌گذاری‌ها در توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی و روستایی حمایت شود. متأسفانه فناوری‌های نوین و مناسب مثلاً برای تولید روغن خوراکی، روش‌های فرآوری جدید نداریم. حتی روش‌های مناسب برای تولید، انبارداری، نگهداری، حمل‌ونقل، فرآوری و توزیع در سیکل تولید ما الگو و مدل مناسبی در دسترس نیست و باید به‌صورت مستمر وضعیت تغذیه و پیاده‌سازی سیستم‌های تضمین کیفیت و زنجیره سیستم غذایی را پایش کنیم و زیرساخت‌های سلامت موادغذایی و تغذیه، سیستم‌های حفاظت و ایمنی تولید و سالم‌سازی غذا را گسترش دهیم.
نهمین پرسش: این مواردی که فرمودید وظیفه چه کسانی است؟
دکتر قهدریجانی: من موافق دخالت وزارت کشاورزی نیستم و بخش عمده این کار باید برعهده وزارت بهداشت، سازمان محیط‌زیست و وزارت اقتصاد، وزارت صنعت، وزارت کار و سازمان تأمین‌اجتماعی قرار گیرد. مجموعه‌ای تحت عنوان امنیت غذایی باید شکل گیرد؛ زیرا با یک کارگروه، کمیته، طرح و یک‌سال و یک‌ماه این اهداف به نتیجه نخواهند رسید. متأسفانه دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و مراکز اجرایی هر یک به‌صورت جداگانه کار خود را می‌کنند. در دانشگاه‌ها در هر ترم ده‌ها پایان‌نامه در زمینه امنیت غذایی نوشته می‌شود که تحقیقات مستند علمی هستند، اما حتی یک درصد از این تحقیقات اجرا نمی‌شوند و حلقه مفقوده‌ای بین صنعت، تحقیقات و دانشگاه وجود دارد. برای درک لزوم این مسئله باید بدانیم که امنیت غذایی در دنیا یکی از شاخص‌های امنیت نظامی به‌شمار می‌رود که دقیقاً بعد چهارم امنیت غذایی است که امیدواریم چاره‌ای برای حل این مسئله در وزارت کشاورزی، بازرگانی یا بهداشت اندیشیده شود.
در جستجوی تولید محصول سالم باشیم.
دکتر گل‌افرا: دکتر قهدریجانی اصول لازم برای تأمین امنیت غذایی را ذکر کرد؛ اما نباید فراموش کنیم که کره زمین درحال گرم شدن، است. کشور ما نیز گرم شده، بنابراین در مناطق مختلف کشورمان شرایط اقلیمی تغییر کرده است؛ مثلاً برخی محصولات قابل کشت در جنوب کشور دیگر نمی‌رویند و در زاگرس دیگر بلوط‌ها را نمی‌بینیم، آفات هم تغییر کرده‌اند؛ بنابراین مبارزه با آفات و روش‌های آن نیز تغییر کرده است. به‌هر حال اگر محصولاتی را از باغ یا مزرعه برداشت می‌کنیم، باید باقی‌مانده سموم از جمله نیترات‌ها در آن‌ها نباشد. قبل از استفاده از کودهای شیمیایی باید خاک را آزمایش کنیم و براساس این آزمایش‌ها تعیین کرد که برای مثال چقدر فسفر، پتاسیم یا نیترات وارد زمین کنیم. در غیر این صورت، آلودگی‌های شیمیایی به‌وجود می‌آید، نیترات‌ها به نیتریت تبدیل می‌شوند و وارد محیط زیست و به تبع آن آب‌های زیرزمینی شده و آشامیدن این نوع آب‌ها و جذب این مواد در روده کوچک سرطان و بیماری‌های دیگر به‌وجود می‌آورند.
نیتریت در تالاب‌ها سبزینگی و اکسیژن را از بین می‌برد و ماهی و موجودات زنده در آن‌ها زیست نمی‌کنند. همه این موارد به‌علت مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی است.
با توجه به ابعاد مختلف امنیت غذایی، مانند بحث فراهم‌بودن غذا و موجودیت آن، دسترسی به غذا، پایداری و استفاده از آن، متأسفانه با شرایطی که در مدیریت منابع تولید محصولات داریم نمی‌توان چندان وضعیت مطلوبی را برای آینده پیش‌بینی کرد
دکتر قهدریجانی: در کنار به‌نژادی، به‌زراعی و بهره‌وری استفاده از نهاده‌ها، نباید جایگاه صنعت و فناوری را در تولید محصولات کشاورزی نادیده بگیریم. ادعا می‌کنیم در تولید گندم به خودکفایی رسیده‌ایم، ولی آیا در محصولات دیگر ازجمله دانه‌های روغنی، ذرت و سایر محصولات استراتژیک نیز به این نقطه رسیده‌ایم یا خیر؟ اکنون در کل دنیا به‌ویژه در اروپا، افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی با کمک مکانیزاسیون انجام می‌شود. در ایران هنوز به‌دنبال افزایش تولید به هر بهایی هستیم. این استفاده بی‌رویه از نهاده‌های شیمیایی باعث می‌شوند که حتی اگر محصولات به لحاظ کمی در دسترس ما قرار گیرند؛ ولی متأسفانه دچار بیماری‌ها و مشکلات خواهیم بود. بنابراین به معنای واقعی و پایدار هرگز امنیت غذایی نخواهیم داشت.
دهمین پرسش: در آمریکا روی بسته‌بندی محصول ذکر می‌شود که تراریخته است یا خیر. آیا در ایران نیز باید این کار صورت می‌گیرد؟
گل‌افرا: روی بعضی محصولات نوشته می‌شود و روی بعضی دیگر نوشته نمی‌شود. این محصولات به‌عنوان تراریخته وارد بازار می‌شوند و به این دلیل مورد استقبال قرار می‌گیرند که قیمت پایین‌تری نسبت‌به ارگانیک و حتی مواد غذایی معمولی دارند؛ غذای 100درصد ارگانیک در هیچ‌جای دنیا وجود ندارد و همیشه تا 70 یا 80درصد ارگانیک هستند.
یازدهمین پرسش: در زمانی که ایجاب می‌کرد دولت آمریکا این محصولات را تولید کرد. آیا از نظر شما اکنون جامعه ما نیز با این نیاز روبه‌رو است یا خیر؟ چون غربی‌ها معتقدند برای سیر کردن شکم جمعیت در حال رشد جهان لازم است که بهره‌وری از واحد سطح را به‌صورت جهش‌وار افزایش دهند.
گل‌افرا: کدام جمعیت و کدام مردم؟!!! چون مردم کشورهای تولیدکننده تراریخته خودشان از این نوع محصولات استفاده نمی‌کنند. سازمان‌های بزرگ امنیت غذایی جهان منتظر هستند تا نتیجه و اثر استفاده بر مردم در کشورهای فقیر یا درحال‌توسعه را مشاهده کنند. به‌هر حال محققان باید در این زمینه پژوهش‌های کافی را انجام دهند و تأثیر واقعی این نوع محصولات را بر سلامت انسان اعلام کنند.
دوازدهمین پرسش: کیفیت‌ها با چه ابزاری حاصل می‌شود؟
گل‌افرا: ژن‌ها برای تولید بیشتر دستکاری می‌شوند؛ مثلاً به‌جای اینکه 60تن محصول تولید کنند، 600تن محصول تولید می‌کنند. در بخش کشاورزی ما حقیقت و واقعیتی وجود دارد که بین حقیقت و واقعیت نوعی خلأ مشاهده می‌شود که تنها با نظارت پر خواهد شد. نظارت وظیفه مجلس شورای اسلامی است که باید بر عملکرد دولت در بخش کشاورزی مثل همه سطوح نظارت کند. دولت در زمینه‌های مختلف به دریافت مشاوره نیاز دارد. درحال‌حاضر بسیاری از اعداد و ارقامی که در زمینه کمی و کیفی مطرح می‌شوند، مورد قبول کارشناسان نیست. در بسیاری جهات ما از قیمت‌تمام‌شده غذا آگاهی نداریم یا هنوز به‌درستی محاسبه نکرده‌ایم که قیمت آب شیرین چقدر است؟ چرا کاربرد مکانیزاسیون در مزارع نادیده گرفته شده است و چرا کمتر از 5درصد تکنولوژی نسبتاً نوین وارد مزارع کشورمان می‌شود و در شرایط فعلی هم اعلام شده که تراکتور و کمباین با ارز آزاد وارد شود که این محدودیت میتواند بدترین تصمیم دولت باشد که ما باید مواد اولیه در زمینه لبنیات و صنایع غذایی و تبدیلی را از مزرعه تهیه کنیم؛ اما آیا این روند با هر وسیله‌ای امکان‌پذیر است؟ درحال‌حاضر، تراکتور 7بار همراه دنباله‌بندها برای تولید یک محصول وارد زمین می‌شود که Compaction یا فشرده‌شدن خاک ایجاد می‌شود. در این صورت در زمان بارندگی آب در درون زمین نفوذ نکرده و جذب نمی‌شود. برای تأمین امنیت غذایی باید درصد کربن و مواد ارگانیک در خاک افزایش یابد و دولت برای پیشرفت در این حوزه باید چنین تمهیدات و اهدافی را برنامه‌ریزی کند که برای مثال وقتی از آلمان بذر پیشرفته خریداری می‌کنیم؛ ولی بسترسازی درستی در این زمینه صورت نگرفته است، ناهمخوانی به‌وجود می‌آید.
سیزدهمین پرسش: ورود مجلس به پرونده امنیت غذایی بر چه اساسی صورت گرفته است؟
دکتر اکبری: در کشاورزی این مسئله یکی از ضروریات است. جلساتی با حضور نمایندگانی از دستگاه‌هایی که در این فرایند دخیل هستند در کمیسیون برگزار کردیم؛ ازجمله سازمان‌هایی که متولی رونق بازار هستند یا دستگاه‌هایی که تولید را پشتیبانی می‌کنند، مانند جهاد کشاورزی و سازمان‌هایی که واردات را برعهده دارند. در این جلسات حاضر شدند تا درباره فشار تحریم‌ها بر منابع غذایی جامعه تصمیم‌گیری و مشورت کنند تا در زمینه غذا برای قشر آسیب‌پذیر به‌ویژه محدودیت‌هایی وجود نداشته و به حداقل‌هایی دسترسی داشته باشند. در این زمینه باید برنامه‌ریزی‌ها به‌صورتی‌که باشد که ضریب اطمینان ایجاد شود. کشاورزی کمیسیون در این‌باره جلسه‌ای با ریاست مجلس داشت و جلساتی نیز در صحن علنی برگزار شده است. در این راستا راهکارهایی برای تأمین حداقل موادغذایی هم از نظر قیمت، هم از نظر واردات و هم از نظر تولید باید اندیشیده شود که این سه شاخص از عوامل اصلی امنیت غذایی هستند.
دردسترس‌بودن و پایداری هم از شاخص‌های مهم امنیت غذایی هستند. اگر این سه شاخص را تلفیق کرده و دستگاه‌های مسئول را مکلف به تأمین این شرایط کنیم، ان‌شاءالله با مشکلی روبه‌رو نخواهیم شد.
چهاردهمین پرسش: قبل از هر بحثی آیا پایداری قابل اجراست یا خیر؟ آیا پیشنهاد شده جدول کالاهای اساسی هم تهیه شود و در اختیار مجلس قرار گیرد؟
دکتر اکبری: نوعی طبقه‌بندی از کالاهای مختلف باید صورت گیرد؛ زیرا بخشی از کالاهای استراتژیک توسط دولت حمایت و پایش می‌شوند یا قیمت تضمینی برای آن‌ها در نظر گرفته شده است و یا خرید تضمینی برای آن‌ها تنظیم می‌شود که 10 تا 12 مورد کالا را تحت‌پوشش قرار می‌دهند. برای بقیه کالاها که در رده دوم قرار می‌گیرند، برنامه مخصوصی وجود دارد و شرح وظایفی برای دستگاه‌هایی که در زمینه این کالاها فعالیت می‌کنند، اعلام می‌شود. از همه دستگاه‌ها خواسته شده تا وضع موجود و پیش‌بینی‌های خود را از سال 98 تدوین و برای کمیسیون ارسال کنند.
پانزدهمین پرسش: آیا ورود مجلس به این موضوع دیرهنگام نبوده است؟ کافی است یا باید مشورت بیشتری صورت گیرد؟
دکتر گل‌افرا: بنده این پرسش را اضافه می‌کنم و از آقای دکتر اکبری سؤال می‌کنم که آیا کمیسیون کشاورزی مجلس و وزارت کشاورزی در زمینه نظارت بر اجرای صحیح مکانیزه‌کردن کشاورزی برنامه‌ای دارد که بتوان تولید را با کمک ماشین‌ها و ادوات مکانیزاسیون اقتصادی کرده و کیفیت تولیدات را افزایش دهد؛ زیرا در کشت برنج به تراکتورهای کمتر از 1800کیلوگرم نیاز داریم، درصورتی‌که در ایران چنین تراکتوری تولید نمی‌شود و همین‌طور به تراکتورهای 200 تا 250 قوه اسب‌بخار نیاز داریم تا بتوانند خاک فشرده‌شده مزرعه را شخم بزند و برای تولید بهینه و اقتصادی‌شدن تولید آماده کنند.
موضوع مهم دیگر این است که برای تولید و واردات همسان با نیاز قشر آسیب‌پذیر برنامه‌ریزی کنیم؛ ولی تکنولوژی به‌طور کلی نادیده گرفته شده است. فقط 5درصد آمار واردات تکنولوژی تقریباً نوین و سازگار با مزارع داخلی وجود دارد. چرا ارز آزاد برای این واردات در نظر گرفته‌اند؟ کارشناسان اعتقاد دارند اختصاص ارز آزاد برای ورود تکنولوژی باعث می‌شود کیفیت بذر به 50سال پیش بازگردد و ما نمی‌توانیم به تکنولوژی نهایی دست پیدا کنیم. قافله تکنولوژی نوین در دنیا به‌سمت استفاده از تکنولوژی ماهواره‌ها پیش می‌رود و من حداقل تکنولوژی سازگار با ساختار کشاورزی کشور را ضروری می‌دانم، نظر کمیسیون کشاورزی مجلس در این زمینه چیست؟
دکتر اکبری: این مسئله در برنامه ششم توسعه در بخش‌های 7، 8 و 9 دیده شده است. در یکی از این بندها افزایش ضریب مکانیزاسیون مورد تأکید است و این تمهیدات غیر از روش‌های دیگری مانند آبیاری قطره‌ای، گلخانه‌‌داری و کشت‌های نشایی و اصلاح ساختارهای ژنتیکی که در این زمینه‌ها ما ردیف یا راهکارهایی است که پیش‌بینی شده‌اند؛ امیدواریم دستگاه‌های اجرایی دستورالعمل‌های لازم را در این روش‌ها تنظیم کنند و عملی شوند. البته این تلاش‌ها بی‌تأثیر نبوده‌اند که در این راستا، می‌توان هم مکانیزاسیون و هم بهره‌وری مؤثر واقع شوند. در اقتصاد مقاومتی باید علاوه‌بر استفاده از دانش داخلی در بحث تبادل، انتقال، توسعه و همگانی‌کردن تکنولوژی، زمینه لازم را فراهم کنیم که در این راستا باید تکنولوژی را با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان وارد کرده و بهره‌وری را افزایش دهیم که خوشبختانه در این زمینه جهت‌گیری مثبتی وجود دارد.
دکتر گل‌افرا: در شرایط پیش آمده بیش از 100کارخانه تولید ماشین‌ها و ابزار و وسایل کشاورزی از جمله تراکتور و کمباین در حال حاضر تعطیل شده‌اند، در انتظار تخصیص ارز 4200 تومانی هستند و بسیاری از کارکنان این کارخانه‌ها تعدیل شده‌اند که از دکتر اکبری و کمیسیون کشاورزی مجلس انتظار داریم، پایداری حضور صنعت به‌عنوان پشتوانه در کشاورزی را در مجلس و دولت مورد توجه قرار داده و سهمی برای تولید بهینه و تکنولوژی اختصاص یابد.
شانزدهمین پرسش: نمی‌توان گفت فقط بحران آب با مصرف کم حل‌شدنی است؟
دکتر اکبری: در دوسه هفته اخیر، یکی از پرکارترین مباحثی که هم در صحن علنی مجلس و هم در کمیسیون‌های ویژه بوده، بحث بر سر نحوه تخصیص ارز موجود است و اولویت‌بندی‌هایی شده که برای مثال ابتدا نیاز عمومی را تأمین کنیم. سپس مواد اولیه کارخانه‌ها، در این مورد توافق کلی بین دولت و مجلس به‌وجود آمده است. تلاش می‌شود مواردی مثل آبیاری قطره‌ای تحت فشار و گلخانه‌ها با ارز اولویت نخست برای اینکه بتوانیم این موارد را مدیریت کنیم، پیش‌بینی شود.
دکتر گل‌افرا: امیدوارم بتوانیم امنیت غذایی را ارتقا داده، نمایندگان مجلس و مسئولان دولتی بتوانند راهکارهای آینده‌نگرانه‌ای ارائه دهند و راهبردهای پایدار داشته باشیم تا بتوانیم سرمایه‌گذاری خود را افزایش دهیم؛ زیرا سرمایه‌گذاری به اعتمادسازی احتیاج دارد و اشتغال‌زایی در مرحله بعد به‌وجود خواهد آمد.
