98-5-9
در قسمتی از طرح پژوهشی تولید زعفران ارگانیک باید به نیازهای غذایی این گیاه در طول دوره رشد بپردازیم که از طریق آبیاری یا از طریق محلول پاشی باید تأمین شود. با توجه به دستورالعمل تولید زعفران با استفاده از مواد شیمیایی، حال میخواهیم این عناصر را با استفاده از مواد بیولوژیک یا موادی که در تولید ارگانیک مجاز به استفاده از آنها هستیم، معادلسازی نماییم، ولی در این معادلسازی 3 نکته حائز اهمیت است، اول اینکه برای آزادسازی مقدار تعیین شده در روش شیمیایی باید چه مقدار از مواد بیولوژیک در چه زمانی استفاده شود؛ زیرا در کودهای شیمیایی آزادسازی یا اضافه شدن عنصر مورد نظر بلافاصله بعد افزودن به خاک آغاز میگردد، حال آنکه بیشتر این مواد به متغیرهایی مانند دما، رطوبت و مقدار باکتریهای همزیست خاک بستگی دارد؛ به همین خاطر در این طرح باید در شرایط گوناگون و با مقادیر متفاوت این مواد مورد بررسی قرار بگیرند و نکته سوم اینکه مواد اضافه شده به خاک، چه مدت در آن ماندگاری دارند و با کاهش یا افزایش دما آیا همچنان فعالند یا کاملا از بین میروند و باتوجه به این موضوع در مصرف این مواد چه توصیهای میشود. در انجام آزمایشهای میدانی اثر همافزایی در مصرف همزمان چند عنصر دیده شده و در این پژوهش این نکته نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
مواد زیر در تولید ارگانیک مورد استفاده قرار گرفتهاند؛ البته اگر در تأمین این عناصر روش یا ماده جدید مد نظر باشد، میتوان به مواد مورد آزمایش اضافه کرد.
1- جهت تأمین ازت خاک از نیتروکسین یا نیتروزیست و کود پوسیده دامی گاوی استفاده می شود و انتروباکتر کلاس آ است. Sp نیتروکسین شامل باکتریهای سودوموناس Sp نیتروزیست شامل انتروباکتر است.
2 – جهت تأمین فسفر خاک از بیوسوپر فسفات یا فسفوزیست استفاده میشود. Sp بیوسوپر فسفات شامل سودوموناس فاورسنت و انتروباکتر فسفوزیست شامل پانتا بری مری است.
3 – جهت افزایش قطر و وزن پیازهای زعفران از سوپر نیتروپلاس استفاده میشود که شامل سودوموناس براسیکا س آ روم ، باسیلوس سوبتی لیس و ازتوباکتر سالی نس تریس است.
4- جهت کاهش اسیدیته خاک از گوگرد بنتونایتدار و تیوباسیلوس استفاده میشود. هالوتیوباسیلوس نئو پلی تانئوس و spتیثوباسیلوس شامل تیوباسیلوس است.
5 – جهت تأمین آهن که از عناصر مهم مورد نیاز زعفران است، از خون مایع و گرانوله با آنالیزی که به پیوست است، استفاده میشود.
نکاتی در مورد خون:
جهت مشاهده آهن آزاد شده در گیاه، دما مهم است؛ مثلاً، در خوزستان یک ماه بعد از مصرف خون آهن در ذرت مشاهده شده و در آذربایجان 60تا 70 روز طول میکشد تا آهن در گندم بهاره مشاهده شود.
رطوبت خاک عامل مهم دوم است. در رطوبت بالا 10 الی 15 روز و در رطوبت پایین 25 الی 30 روز زمان آزادسازی آهن به طول میانجامد.
و نکته آخر تعداد میکروارگانیسمهای خاک هستند که هر چه تعدادشان بالاتر باشد، زمان آزادسازی کوتاهتر است.
در آزمایشهای دیگر مشاهده شد که همچنین رشد و تولید مثل باکتریها زمانی که خون به محیط اضافه میشود، افزایش مییابد. در حقیقت میتوان گفت باکتریها از خون تغذیه میکنند.
کود دیگری که جهت افزایش عملکرد محصول به صورت غیرمستقیم اثر دارد و مورد استفاده قرار میگیرد، هیومیک اسید پودری آمریکایی است ( لئوناردیت).
توصیههای شرکتهای سازنده این کودها بر هر هکتار:
خون گرانوله: 40 کیلو در هکتار به صورت چال کود
خون مایع: 25کیلو همراه با آب آبیاری یا
3 بار محلول پاشی به فاصله 15 روز هر بار 5لیتر
بیوسوپر فسفات یا فسفوزیست: 6لیتر
نیتروکسین یا نیتروزیست: 6لیتر
سوپرنیتروپلاس: 4لیتر
کود پوسیده دامی گاوی: 40 تن
گوگرد بنتنایت دار: 300کیلو گرم
تیوباسیلوس: 6کیلوگرم
هیومکس(لئوناردیت): 2کیلوگرم
رژیم آبیاری:
1 – اولین آبیاری زمانی است که دمای هوا بین 10 تا 14 درجه باشد که معمولاً از 5 تا
20 مهر متغیر است. فسفر
2- بعد از چیدن گل+ ازت
3 – نیمه بهمن
4 – نیمه اسفند
5 – اوایل اردیبهشت
از نیمه اسفند تا اوایل اردیبهشت 2 تا 3 بار با کودی که 12% ازت، 8% فسفر، 4% پتاس دارد و عناصر ریز مغذی آهن 2000، منگنز 1000، روی 1000، مس 500 پی پی ام به مقدار 7کیلو در 1000لیتر آب محلول پاشی میگردد.
در صورتی که آبیاری بارانی باشد، بعد از آب اول و دوم، آبیاری از نیمه اسفند ماه به فاصله 5 روز یک بار، هر بار به مدت 5 تا 10 دقیقه تا نیمه اردیبهشت ماه ادامه مییابد. اگر با کمبود آب شدید مواجه باشیم، میتوان تعداد آبیاری را به 3 بار در سال تقلیل داد که در این صورت آبیاری سوم و چهارم حذف میشود.
در صورت نبود آفت کنه میتوان در نیمه مردادماه نیز آبیاری را انجام داد، چون در این زمان جام گل تشکیل میشود، افزایش عملکرد چشمگیری خواهیم داشت.