98-11-16
برگزاری نمایشگاه‌ها در ظاهر سازنده می‌نمایانند اما…
تا به حال جمع چنین بزرگی از تولید و تأمین‌کنندگان نهاده‌های کشاورزی را در یک نمایشگاه کمتر تجربه کرده بودیم و به نقل قول از سخنرانان این جمع منجمله مهندس کشاورز و با ارزیابی خودمان، رشد کمّی و کیفی تولید و تأمین بذر، کود و سمومِ اغلب بیولوژیک را نزد شرکت‌های صاحب‌نام، به این شکل آینده‌ساز سراغ نداشتیم.
مهندس کشاورز، ضمن تعریف و تمجید از شرکت‌های رو به تحول، فهرست‌وار به نکاتی اشاره کرده است که برای شفافیت بیشتر به طور مختصر به تحلیل آنها می‌پردازیم.
البته برای دریافت اطمینان خاطر، با تعدادی از مدیران شرکت‌ها در غرفه‌هایشان به بحث نشستیم و تعدادی از کارشناسان بازدیدکننده از نمایشگاه نیز گذرا در این بحث‌ها شرکت کردند و به تکمیل تحلیل‌های ما کمک نمودند که در ادامه نیز به طور خلاصه به آنها می‌پردازیم:
1- اینکه تولید بذر، کود و سم توسط شرکت‌های صاحب‌نام در حال تحول است، گاهی ما را به حیرت وامی‌دارد، ولی همه این تحولات می‌توانند تکمیل‌کننده حلقه‌ها در این زنجیرهها باشند.
2- شکّی نیست که هرکدام از این نهاده‌ها به مکانیزمی احتیاج دارند که ما آنها را بذرکار، کودکار و سمپاش می‌نامیم و البته در سال‌های اخیر این ادوات، در تنوع و استاندارد و کیفیت‌های مناسب یا نامناسب و مشکوک، تولید شده و در نمایشگاه‌ها نیز به نمایش درآمده‌اند که می‌توانند به عنوان حلقه دوم زنجیره به حساب آیند، ضمن آنکه این مقوله بحث‌های بسیاری را در فضای مقتضی خود میطلبد.
3- قدر مسلم حلقه دیگری را باید نام برد که میتواند به عنوان کلید توفیق مطرح شود. درست حدس زدید؛ نیروی انسانی فرهیخته یا تکنسین‌های مسئولیت‌پذیری که قادر باشند ابتدا به تقویت گیاه بپردازند تا سریعاً تسلیم آفات نشود و در صورت شیوع آفات، با انتخاب سموم مناسب با دوران کارنس کوتاه‌تر و سمپاش‌های استاندارد که به سادگی و با تمرین‌های قبلی قابلیت کالیبره شدن دارند و با در نظر گرفتن مقدار دوز یکنواخت سم در تمام مدت پاشش در زیر و روی برگ‌ها، هر‌گونه آثار سموم در محصول را از میان ببرند.
شایسته است برای مقبول و فراگیرشدن نزد مزرعه‌داران که عموما با تولید میانگین‌های اندک اغلب در انتظار افزایش هر ساله قیمت‌های تضمینی هستند، تحولی اســاسی در ساختار زنجیرهها با حلقه‌های مفـقـوده، بــوجود آورده و به‌طور فراگیـــر عمل نماییم
4- مسلّماً مدیر مسئولیت پذیر، هیچ‌گاه اجازه نخواهد داد که بذر مرغوب و سازگار با اقلیم با پشتوانه‌های ژنتیکی قوی، با کودپاش‌های سانتریفیوژ روی مزرعه پاشیده شود. این مدیر آینده‌نگر قدر مسلم می‌داند که بذر در چه عمقی از خاک و با چه فاصله‌ای بالای کود کاشته شده و در کدام اقلیم با بذرکار مکانیکی یا پنوماتیکی در بستری که بر میزان کافی یعنی بیش از یک درصد کربن را در خود نهفته دارد، قرار گیرد و در ادامه گردش زراعی را باید طی کند.
اما آیا می‌دانید که چنین مدیرانی به ندرت در کشورمان وجود دارند و حتی در دانشگاه‌ها، مدارس حرفه‌ای و در سازمان نظام مهندسی، یعنی در بین 250 هزار نفر عضو جویای کار این سازمان، به سختی یافت می‌شوند و اگر حتی همین امروز به تربیت چنین مدیرانی بپردازیم، مشاهده نتایج آن و تحول گسترده برای افزایش تولید در هکتار، به میزانی که وعده داده‌ایم، به نسل ما کفاف نمی‌دهد؟
از طرفی مروجان ما به تعداد حدود 10 هزار نفر، یا به دانش فنی و کاربردی روز آگاهی ندارند و یا به ندرت در همه مزارع کشورمان فرصت سرکشی و مشورت‌دهی دارند، ضمن آنکه شرکت‌های تولیدکننده بذر، کود و سم با سازندگان و تأمین‌کنندگان ابزار کار ارتباط و تعامل ندارند و تولید محصولات خود را به نمایندگانشان در استان‌ها و شهرهای مختلف که فروشندگانی با اطلاعات مختصر هستند می‌سپارند. طبق بررسی‌های انجام گرفته، بزرگترین مصرف‌کنندگان انواع کود، برخی سبزی و صیفی‌کاران، باغداران و گلخانه‌داران هستند و زارعان تولیدکننده محصولات راهبردی، از این خدمات و استفاده به موقع و صحیح از بذر، کود و سم بی‌نصیبند و حتی سمپاش‌ها را هم اغلب با سمپاشی‌های غیراستاندارد انجام می‌دهند.
بنابراین ملاحظه می‌فرمایید که در چنین نمایشگاه‌هایی همه واقعیتها گفته نمی‌شود و تعداد اندکی از علاقه‌مندان از کلاس‌های آموزشی برپاشده بهره‌مند می‌شوند.
پس شایسته است برای مقبول و فراگیرشدن نزد مزرعه‌داران که عموما با تولید میانگین‌های اندک اغلب در انتظار افزایش هر ساله قیمت‌های تضمینی هستند، تحولی اساسی در ساختار زنجیرهها با حلقه‌های مفقوده، بوجود آورده و به‌طور فراگیر عمل نماییم که راهکار آن بهره‌مندی از پیمانکاران دوره دیده و متبحّر و ایجاد زنجیره‌های تولید با حلقه‌های مستحکم و پایدار است.
