رادیو اقتصاد، در برنامه زنده «شب آفتابی» دغدغههای کشاورزان برای خرید محصول را به بحث و گفتوگو گذاشت:
صدها هزار کشاورز، مسئولان و نمایندگان مجلس، شنونده این برنامه هستند
پیشنهاد ما به وجود آوردن برخی از شغلهایی بود که میتوانند بیشتر زمینههای خدماتی هم داشته باشند؛ زیرا امروز در بخش کشاورزی تخصصها حرف اول را برای اقتصادی کردن زنجیرههای تولید میزنند و به علاقهمندان
این رشتهها توصیه میکنیم که خود را بهصورت حرفهای مسئولیتپذیر کنند. البته برای حرفهای فعالیت کردن جزئیات و پیشنیازهای زیادی را برای بحث داریم. با این امید که مسئولان نیز شنونده این مشکلات باشند، تا گرههای کور برای جویندگان نان حلال در بخش کشاورزی باانگیزههای اقتصادیتر و مؤثرتر به دور از وعدههای بیپشتوانه باز شوند؛ در همین رابطه بانک کشاورزی ابتکار کارساز تقویت زنجیرهها را در دستور کار خود قرار داده که البته هنوز فراگیر نشده؛ ولی پیروی نسنجیده از همه سیاستهای وزارت جهاد کشاورزی که برخی از آنها به تئوریهای نظری مناسبت بیشتری دارند و به دور از راهکارهای اجرایی کارساز هستند؛ این نظریهها میتواند سرمایههای مردم را با مخاطرات احتمالی مواجه سازد و ریسکپذیری بانک را افزایش دهد؛ البته چاره آن، تشکیل اتاق فکر با مشارکت کارآشناهای بخش خصوصی با روحیه پیروی از اصول علمی میسر می شود، تا حداقل از نوسانهای قابل پیشبینی قیمتهای فروش محصولات کشاورزی، که امسال گریبانگیرکشاورزان گردیده بود، کاسته شود؛ همچنین باید سودهای عادلانه برای بازسازی مزارع و توسعه مکانیزاسیون تضمین شود؛ و این اتفاق هر سال تکرار نگردد که محصولات جالیزی، پیاز، سیبزمینی و امثالهم به خاطر قیمتهای پایینتر از تمام شده از کشاورزان خریداری و قیمتهای تضمینی نیز پس از تحمل ضررهای هنگفت به کشاورزان پرداخت نشود.
آیا با خریدهای تضمینی به تنهایی میتوانیم قطرات آب به هدررفته ناشی از تولید بلا فروش برخی محصولات زراعی و باغی را آینده سازی کنیم؟
تکمیل زنجیرههای تولید و فروش یا خریدهای تضمینی؟
بیشک اگر سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج با همکاری سازمان مرکزی تعاون روستایی مشاورههای فنی و پیشبینیهای اقتصادی را به میزان کافی صورت ندهد، تولید میتواند هرسال دچار چالشهای اجتنابناپذیر شده و اقتصاد کشاورزی را خدشهدار سازد. پیشبینی میشود که اگر این سازمان هنوز به روشهای مرسوم ادامه داده و روند مکانیزاسیون را اشتباه ادامه دهد، باعث فشردگی بیشتر خاک مزارع و کاهش بهرهوری در واحد سطح میشود که درنتیجه همچنان در بحث اقتصادی، تولید سیر نزولی را ادامه خواهد داد.
خاطرنشان میگردد دکتر شیرزاد مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی در آخرین اظهارنظر خود پیرامون خرید گوجهفرنگی، قیمت آن را از مرداد تا شهریورماه هر کیلوگرم 1000 تومان و از23/5/98 تحت عنوان خرید
حمایتی1150 تومان اعلام کرده بود و خرید 130 هزار تن در فاز اول و 210 هزار تن در فاز بعدی را در طول 60 سال گذشته بیسابقه توصیف کرده بود.
این مسئله باید در نزد دستاندرکاران بخش مطرح شود که برای تنظیم بازار خریدهای تضمینی، یا تخمینی نیازها باید براساس ظرفیتهای فرآوری و تازهخوری و تقویت زنجیرهها میتواند کارساز باشد، تا نه تنها برای گوجهفرنگی، بلکه همین روش برای سیبزمینی، پیاز و امثالهم نیز به اجرا درآید.
این پیشنهاد بدین خاطر است که ما در کشورمان حق نداریم تولید را به هر قیمتی با آب شیرین محدود، انجام دهیم و همواره بسیاری از این ذخایر را برای به دست آوردن محصولات به خاطر ضعف مدیریت بر باد دهیم.
البته در درجه اول این ضرر و زیانها به کشاورزان وارد میشود؛ چراکه بر اساس قانون اقتصادی«کنز» در بسیاری از کشورهای جهان این مورد اجتنابناپذیر است که همواره یک سال محصولی خوش قیمت است و سال بعد تولید آن افزایش مییابد، ولی همان محصول در سال بعد دچار افت قیمت میشود؛ بیشک این زیاندهی به جهت عدم توانایی پیشبینیهای اقتصادی کشاورزان است.
اما واقعاً فکر میکنید که با پرداخت یک هزار تومان بابت هر کیلو گوجهفرنگی، قیمت تمامشده آن برای کشورمان همین رقم است؟! آیا قیمت آب شیرین در آن محاسبه شده؟! بنابراین بخش دولتی به جهت محدودیتهای آب و خاک و نوسانهای اقلیمی و PH آب و خاک، با دوراندیشی نباید اجازه دهد که حتی یک قطره آب به ازای هر مقدار تولید به هدر رود و هیچ محصولی به خاطر عدم فروش و ماندن آن، زیر خاک نرود. البته درگذشته دور و نزدیک شاهد چنین محصولاتی از جمله پیاز، سیبزمینی، سیر، گوجهفرنگی و دیگر محصولاتی که معمولاً در فضای باز تولید میشوند و صاحبان این زراعت نیز افراد کمبضاعت هستند، بودهایم. شاید برای کشاورزان محاسبات ضرر و زیان اندک باشد، ولی برای اقتصاد کشاورزی کشورمان این ارقام بسیار بیشتر از اینهاست؛ زیرا از18 میلیون هکتار اراضی قابل کشت کشورمان، شاید فقط 3/1 میلیون هکتار دارای ph 5/7 –5/6 باشند. به همین جهت است که همگی ما از جمله بخشدولتی باید برای این معضل دقیقاً برنامهریزی، پیشبینی و پیشگیری لازم
را مد نظر داشته باشیم. حتی سهم تولید انواع علوفهها، صنایع تبدیلی، صنایع غذایی و تازهخوری در این اراضی باقیمانده بکر، شور و قلیایی، در اصل غیر قابل استفاده گردیده است.
حفاظت و برنامهریزی دقیق نیاز است که اراضی دیم برای تولید اکثر غلات استفاده شوند و بحث دیگری اینکه 6میلیون هکتار از اراضی در حال حاضر در دخالت اقلیمها قرار دارند که این روند نیز باید متحول شود.
البته راهکار آن توسط مجله کشاورز بارها ارائه شده است؛ چراکه اگر امروز اصلاح اراضی دیم را آغاز کنیم، نتایج آن در دولت بعدی به منصه ظهور میرسد.