What is definition of food safety in reality
در نشستي در راديو اقتصاد با حضور ميهماناني از مجلس، کارشناسان حوزه کشاورزي و آب مطرح شد:
لطفاً مسئولان، راهبردهاي پايدار توسعه کشاورزي را تعريف کنند تا اعتمادسازي براي جلب سرمايه‌گذاري افزايش يابد!
نشستي با حضور دکتر فريدون گل‌افرا؛ مديرمسئول و سردبير نشريه کشاورز، دکتر محمد قهدريجاني؛ دکتراي مديريت انرژي در کشاورزي، عضو هيئت‌علمي دانشگاه آزاد اسلامي و دکتر علي اکبري؛ نماينده مجلس شوراي اسلامي و سخنگوي کميسيون کشاورزي در برنامه بهارستان راديو اقتصاد برگزار شد. موضوع محوري اين نشست، ورود مجلس به مسئله امنيت غذايي در زمان تحريم بود و در جلسات کميسيون انرژي و جلسات صحن علني مجلس پيشنهاد شد که جدول کالاهاي اساسي موردنياز کشور تهيه شود.
مجلس به مسئولان و کشاورزان لطفاً پاسخ دهد:
امنيت غذايي را در کجا بايد جستجو کنيم؟
اولين پرسش از دکتر گل‌افرا: تعريف شما از امنيت غذايي چيست؟
ما غذا را با تکنولوژي و امکاناتي که در اختيار داريم، توليد مي‌کنيم تا نزديک به قدرت خريد مردم بوده، از کيفيت قابل‌قبول و استانداردهاي لازم برخوردار باشد و از قافله تکنولوژي جهاني نيز عقب نماند تا بتوانيم ادعا کنيم که امنيت غذايي را براي نسل حاضر و آينده تأمين کرده‌ايم.
دومين پرسش: بنابراين اگر بخواهيم اولويت‌ها و شاخه‌هاي امنيت غذايي را تعريف کنيم، بايد آن‌ها را مطابق علم روز، اقتصاد و به‌صرفه‌بودن و براساس استانداردهاي بهداشت جهاني بيان کرد، درست است؟
در کشور ما، فاصله کيفيت نبايد با استانداردهاي تعيين‌شده جهاني زياد باشد. مردم حق دارند از غذاي باکيفيت، مطلوب و بهداشتي استفاده کنند و نبايد در تأمين غذاي افراد جامعه با سوءتغذيه روبه‌رو باشند.
سومين پرسش: بحث ايمني غذايي جداست، آيا منظور از تکنولوژي، دارابودن شاخص کيفيت و مطلوبيت است؟
بله، امنيت غذا به موارد متعددي مربوط مي‌شود که نبايد محيط‌زيست را براي تأمين امنيت غذايي از بين برد و نبايد به هر قيمتي به‌دنبال خودکفايي در فراهم‌آوري موادغذايي باشيم. توليد بايد با درنظرگرفتن امکانات دردسترس يعني با ظرفيت‌هايي که نسل حاضر دارد، صورت بگيرد و نسل آينده را نيز بايد مدنظر قرار داده باشيم. براي مثال بايد از آب و خاک به اندازه‌اي استفاده شود که براي نسل آينده يادگار خوبي بر جا بگذاريم و بتوانيم پاسخگوي ميراثي که براي آن‌ها مي‌گذاريم، باشيم. بايد تحقيقات، ترويج، آموزش و تزريق علم به مزارع و کشاورزي پشتوانه امنيت غذايي باشند. صنايع غذايي ازجمله لبنيات، غذاهاي آماده، محصولات دريايي يا محصولات باغي و زراعي ديگر به‌طور پيوسته به تزريق علم نياز دارند. تلفيق تجربه و علم بايد از دانشگاه‌ها آغاز شود و فارغ‌التحصيلان با علم کافي و چشم‌اندازي روشن از آينده خود و صنعت کشاورزي از دانشگاه بيرون آمده و وارد بازار کار شوند.
چهارمين پرسش: آيا کساني که در رشته ترويج يا کشاورزي تحصيل کرده‌اند، بايد به‌عنوان نيروي کار در مزارع به اين شغل بپردازند و از پشت‌ميزنشيني بپرهيزند؟
در شرايط فعلي، دانشجويان اين رشته و رشته‌هاي مرتبط بعد از فارغ‌التحصيلي عموماً به مشاغل ديگر گرايش پيدا مي‌کنند که اين مسئله موجب افزايش اتلاف هزينه‌هاي کشور مي‌شود. با توجه به اينکه تعداد دانشجويان زيادي در زمينه‌هاي مختلف صنعت غذا و کشاورزي سالانه فارغ‌التحصيل مي‌شوند؛ ولي برنامه جامعي براي استفاده از اين ظرفيت عظيم نداريم. در کشورهاي پيشرفته، کساني‌که در حوزه کشاورزي مشغول به‌کار هستند 2 تا 3 درصد از جمعيت کل را تشکيل مي‌دهند و اين سؤال مطرح مي‌شود، پس زمينه اشتغال‌زايي کشاورزي در کجا فراهم مي‌شود؟ در اين کشورها، کشاورزي ظرفيت اشتغال‌زايي ندارد، بلکه با تکنولوژي و کمک ماشين‌ها انجام مي‌شود.
پنجمين پرسش: به مکانيزاسيون به‌عنوان پشتوانه رسيدن به امنيت غذايي اشاره کرديد؛ ولي در کشور ما صنعت در فرايند کاشت، داشت و برداشت و حتي در توليد غذا در چه جايگاهي قرار مي‌گيرد؟
قبل از شروع مرحله کاشت بايد بستر بذر را فراهم کنيم و براي اين کار به خاک‌ورزي مناسب نياز داريم، بايد مسئولان راهبردها و استراتژي‌هايي را معين کنند. همچنين بايد از مسئولان پرسيد؛ چرا بيشتر اراضي زراعي ما کمتر از 7/0درصد محتواي کربن دارند؟ چرا اين ميزان اندک است؟ چرا 95درصد از خاک‌هاي ما حالت اسفنجي براي جذب آب ندارند و اصولاً چرا با هر بارش باراني سيلاب راه مي‌افتد؟ اگر اين سيلاب‌ها در زمين‌هاي شيبدار جاري شوند، همراه با تخريب خواهند بود و اگر زمين‌ها شيبدار نباشند، آب باران روي زمين‌ها مي‌ماند و رسوبات آلکالي در سطح خاک مزرعه باقي مي‌ماند. اگر مسئولان نتوانند به اين سؤالات پاسخ دهند، مي‌توانيم در صورت تمايل پاسخ‌هاي آن را در اختيار آن‌ها قرار دهيم.
ششمين پرسش از دکتر قهدريجاني: تجزيه و تحليل و نگاه شما به امنيت غذايي کشورمان چيست؟
در زمينه امنيت غذايي با توجه به ابعاد مختلف آن، مانند بحث فراهم‌بودن غذا و موجوديت آن، دسترسي به غذا، پايداري و در نهايت استفاده از آن، متأسفانه با شرايطي که در مديريت منابع توليد محصولات داريم نمي‌توان چندان وضعيت مطلوبي را براي آينده پيش‌بيني کرد. با توجه به شاخص‌هاي مختلف درحال‌حاضر در زمينه امنيت غذايي با مشکلي روبه‌رو نيستيم و 37درصد نياز غذايي جامعه را توليد مي‌کنيم؛ اما روند و فرايند توليد به‌نحوي پيش مي‌رود که با توجه به مشکلاتي که دکتر گل‌افرا اشاره کردند، در زمينه محدوديت آب و منابع و بهره‌وري توليد، خاک و بستر توليد زنگ خطري است که اگر در آينده با برنامه‌ريزي صحيح و هدفمند پيش نرويم، قطعاً دچار بحران خواهيم شد.
نقش مجلس چگونه به منصه ظهور مي‌رسد؟
هفتمين پرسش از قهدريجاني: آينده موردنظر شما چه زماني فرا مي‌رسد؟
براي توليد برخي محصولات کشاورزي شايد ده سال ديگر و براي برخي ديگر شايد چند دهه طول بکشد؛ ولي اگر روند توليد و بهره‌وري را اصلاح نکنيم، ممکن است تا ده سال آينده، با بسياري از کمبودها و چالش‌ها روبه‌رو شويم؛ به‌هرحال امنيت غذايي فقط صرف توليد کمي و دردسترس‌بودن غذا نيست، بلکه هم‌اکنون در جامعه 4درصد سوءتغذيه و حدود 40درصد سوءمصرف مواد ريزمغذي وجود دارد!
دکتر گل‌افرا: البته سوءتغذيه در ايران بيش از 40درصد است و بايد شاخص‌هاي علمي و تجربي سوءتغذيه را به‌درستي تعيين کنيم؛ زيرا بشر روزانه به دريافت تعداد حداقل 10اسيد آمينه احتياج دارد که برخي از آن‌ها در گياهان موجودند؛ ولي به‌صورت کامل در گوشت وجود دارد. با توجه به قيمت گوشت بايد ديد چه سهمي از افراد جامعه به‌صورت هفتگي يا 15روز يکبار توانايي خريد آن را دارند و چند درصد از جامعه که زير خط فقر قرار دارند به گوشت، لبنيات و حتي تخم‌مرغ دسترسي ندارند. بعضي افراد براساس ديدگاهي اشتباه معتقدند تخم‌مرغ کلسترول دارد و از خوردن آن پرهيز مي‌کنند. به‌همين ترتيب شير نيز که غذاي کاملي است، مي‌تواند به ميزان قابل توجهي در تأمين امنيت غذايي کارساز باشد. سوءتغذيه تعريفي دارد که بايد وزارت بهداشت نيز در تعيين تعريف آن ورود کند تا خداي ناکرده اين آمارها بيش از 40درصد نشود.
دکتر قهدريجاني: در اين مورد با آقاي دکتر گل‌افرا کاملاً موافق هستم. طبق پژوهشي که در سال1390 انجام شده است؛ عرضه انرژي حاصل از منابع گياهي حدود 90درصد و منابع حيواني فقط ده درصد اعلام‌شده است. همين‌طور در زمينه عرضه پروتئين متوسط 87گرم در روز براي هر نفر پيش‌بيني شده که 78درصد از آن را منبع گياهي و فقط 22درصد آن را منابع حيواني تأمين مي‌کنند و اين آمار براي کيفيت غذايي يک انسان بالغ قابل‌قبول نيست. مصرف حبوبات افراد جامعه نسبت‌به مصرف منطقه دوسوم مقدار توصيه‌شده بوده، درصورتي‌که پروتئين حيواني ما کمتر از يک‌سوم است. در آينده شاخص‌هاي اقتصادي کشور در زمينه بي‌ثباتي قيمت‌ها و تورم، مداخلات نامناسب دولت، عدم تعادل عرضه و تقاضا، نقاط ضعفي هستند که امنيت غذايي کشور ما را تحت‌شعاع قرار خواهند داد.
هشتمين پرسش از دکتر قهدريجاني: در اين زمينه متخصصان، مشاوران، وزرا و مسئولان چه کاري بايد انجام دهند و چرا با دانستن اين موارد کاري از پيش نمي‌برند؟ چرا مصرف آب در کشاورزي بسيار بالاست؛ ولي سود موردانتظار در زمينه امنيت غذايي به‌دست نمي‌آيد؟
دکتر قهدريجاني: به‌هرحال کشور ما در مناطق کشورهاي خشک و نيمه‌خشک واقع شده است که متوسط کمتر از 250ميلي‌متر بارندگي دارد و ما هنوز الگوي کشت مناسبي را علي‌رغم اينکه يکي از سياست‌هاي اصلي وزارت کشاورزي است، براي اقليم و شرايط متفاوت کشور ارائه نکرده‌ايم. الگوي کشت بايد اصلاح و از سرمايه‌گذاري‌ها در توسعه صنايع تبديلي و تکميلي و روستايي حمايت شود. متأسفانه فناوري‌هاي نوين و مناسب مثلاً براي توليد روغن خوراکي، روش‌هاي فرآوري جديد نداريم. حتي روش‌هاي مناسب براي توليد، انبارداري، نگهداري، حمل‌ونقل، فرآوري و توزيع در سيکل توليد ما الگو و مدل مناسبي در دسترس نيست و بايد به‌صورت مستمر وضعيت تغذيه و پياده‌سازي سيستم‌هاي تضمين کيفيت و زنجيره سيستم غذايي را پايش کنيم و زيرساخت‌هاي سلامت موادغذايي و تغذيه، سيستم‌هاي حفاظت و ايمني توليد و سالم‌سازي غذا را گسترش دهيم.
نهمين پرسش: اين مواردي که فرموديد وظيفه چه کساني است؟
دکتر قهدريجاني: من موافق دخالت وزارت کشاورزي نيستم و بخش عمده اين کار بايد برعهده وزارت بهداشت، سازمان محيط‌زيست و وزارت اقتصاد، وزارت صنعت، وزارت کار و سازمان تأمين‌اجتماعي قرار گيرد. مجموعه‌اي تحت عنوان امنيت غذايي بايد شکل گيرد؛ زيرا با يک کارگروه، کميته، طرح و يک‌سال و يک‌ماه اين اهداف به نتيجه نخواهند رسيد. متأسفانه دانشگاه‌ها، مراکز تحقيقاتي و مراکز اجرايي هر يک به‌صورت جداگانه کار خود را مي‌کنند. در دانشگاه‌ها در هر ترم ده‌ها پايان‌نامه در زمينه امنيت غذايي نوشته مي‌شود که تحقيقات مستند علمي هستند، اما حتي يک درصد از اين تحقيقات اجرا نمي‌شوند و حلقه مفقوده‌اي بين صنعت، تحقيقات و دانشگاه وجود دارد. براي درک لزوم اين مسئله بايد بدانيم که امنيت غذايي در دنيا يکي از شاخص‌هاي امنيت نظامي به‌شمار مي‌رود که دقيقاً بعد چهارم امنيت غذايي است که اميدواريم چاره‌اي براي حل اين مسئله در وزارت کشاورزي، بازرگاني يا بهداشت انديشيده شود.
در جستجوي توليد محصول سالم باشيم.
دکتر گل‌افرا: دکتر قهدريجاني اصول لازم براي تأمين امنيت غذايي را ذکر کرد؛ اما نبايد فراموش کنيم که کره زمين درحال گرم شدن، است. کشور ما نيز گرم شده، بنابراين در مناطق مختلف کشورمان شرايط اقليمي تغيير کرده است؛ مثلاً برخي محصولات قابل کشت در جنوب کشور ديگر نمي‌رويند و در زاگرس ديگر بلوط‌ها را نمي‌بينيم، آفات هم تغيير کرده‌اند؛ بنابراين مبارزه با آفات و روش‌هاي آن نيز تغيير کرده است. به‌هر حال اگر محصولاتي را از باغ يا مزرعه برداشت مي‌کنيم، بايد باقي‌مانده سموم از جمله نيترات‌ها در آن‌ها نباشد. قبل از استفاده از کودهاي شيميايي بايد خاک را آزمايش کنيم و براساس اين آزمايش‌ها تعيين کرد که براي مثال چقدر فسفر، پتاسيم يا نيترات وارد زمين کنيم. در غير اين صورت، آلودگي‌هاي شيميايي به‌وجود مي‌آيد، نيترات‌ها به نيتريت تبديل مي‌شوند و وارد محيط زيست و به تبع آن آب‌هاي زيرزميني شده و آشاميدن اين نوع آب‌ها و جذب اين مواد در روده کوچک سرطان و بيماري‌هاي ديگر به‌وجود مي‌آورند.
نيتريت در تالاب‌ها سبزينگي و اکسيژن را از بين مي‌برد و ماهي و موجودات زنده در آن‌ها زيست نمي‌کنند. همه اين موارد به‌علت مصرف بي‌رويه کودهاي شيميايي است.
دکتر قهدريجاني: در کنار به‌نژادي، به‌زراعي و بهره‌وري استفاده از نهاده‌ها، نبايد جايگاه صنعت و فناوري را در توليد محصولات کشاورزي ناديده بگيريم. ادعا مي‌کنيم در توليد گندم به خودکفايي رسيده‌ايم، ولي آيا در محصولات ديگر ازجمله دانه‌هاي روغني، ذرت و ساير محصولات استراتژيک نيز به اين نقطه رسيده‌ايم يا خير؟ اکنون در کل دنيا به‌ويژه در اروپا، افزايش بهره‌وري محصولات کشاورزي با کمک مکانيزاسيون انجام مي‌شود. در ايران هنوز به‌دنبال افزايش توليد به هر بهايي هستيم. اين استفاده بي‌رويه از نهاده‌هاي شيميايي باعث مي‌شوند که حتي اگر محصولات به لحاظ کمي در دسترس ما قرار گيرند؛ ولي متأسفانه دچار بيماري‌ها و مشکلات خواهيم بود. بنابراين به معناي واقعي و پايدار هرگز امنيت غذايي نخواهيم داشت.
دهمين پرسش: در آمريکا روي بسته‌بندي محصول ذکر مي‌شود که تراريخته است يا خير. آيا در ايران نيز بايد اين کار صورت مي‌گيرد؟
گل‌افرا: روي بعضي محصولات نوشته مي‌شود و روي بعضي ديگر نوشته نمي‌شود. اين محصولات به‌عنوان تراريخته وارد بازار مي‌شوند و به اين دليل مورد استقبال قرار مي‌گيرند که قيمت پايين‌تري نسبت‌به ارگانيک و حتي مواد غذايي معمولي دارند؛ غذاي 100درصد ارگانيک در هيچ‌جاي دنيا وجود ندارد و هميشه تا 70 يا 80درصد ارگانيک هستند.
يازدهمين پرسش: در زماني که ايجاب مي‌کرد دولت آمريکا اين محصولات را توليد کرد. آيا از نظر شما اکنون جامعه ما نيز با اين نياز روبه‌رو است يا خير؟ چون غربي‌ها معتقدند براي سير کردن شکم جمعيت در حال رشد جهان لازم است که بهره‌وري از واحد سطح را به‌صورت جهش‌وار افزايش دهند.
گل‌افرا: کدام جمعيت و کدام مردم؟!!! چون مردم کشورهاي توليدکننده تراريخته خودشان از اين نوع محصولات استفاده نمي‌کنند. سازمان‌هاي بزرگ امنيت غذايي جهان منتظر هستند تا نتيجه و اثر استفاده بر مردم در کشورهاي فقير يا درحال‌توسعه را مشاهده کنند. به‌هر حال محققان بايد در اين زمينه پژوهش‌هاي کافي را انجام دهند و تأثير واقعي اين نوع محصولات را بر سلامت انسان اعلام کنند.
دوازدهمين پرسش: کيفيت‌ها با چه ابزاري حاصل مي‌شود؟
گل‌افرا: ژن‌ها براي توليد بيشتر دستکاري مي‌شوند؛ مثلاً به‌جاي اينکه 60تن محصول توليد کنند، 600تن محصول توليد مي‌کنند. در بخش کشاورزي ما حقيقت و واقعيتي وجود دارد که بين حقيقت و واقعيت نوعي خلأ مشاهده مي‌شود که تنها با نظارت پر خواهد شد. نظارت وظيفه مجلس شوراي اسلامي است که بايد بر عملکرد دولت در بخش کشاورزي مثل همه سطوح نظارت کند. دولت در زمينه‌هاي مختلف به دريافت مشاوره نياز دارد. درحال‌حاضر بسياري از اعداد و ارقامي که در زمينه کمي و کيفي مطرح مي‌شوند، مورد قبول کارشناسان نيست. در بسياري جهات ما از قيمت‌تمام‌شده غذا آگاهي نداريم يا هنوز به‌درستي محاسبه نکرده‌ايم که قيمت آب شيرين چقدر است؟ چرا کاربرد مکانيزاسيون در مزارع ناديده گرفته شده است و چرا کمتر از 5درصد تکنولوژي نسبتاً نوين وارد مزارع کشورمان مي‌شود و در شرايط فعلي هم اعلام شده که تراکتور و کمباين با ارز آزاد وارد شود که اين محدوديت مي‌تواند بدترين تصميم دولت باشد که ما بايد مواد اوليه در زمينه لبنيات و صنايع غذايي و تبديلي را از مزرعه تهيه کنيم؛ اما آيا اين روند با هر وسيله‌اي امکان‌پذير است؟ درحال‌حاضر، تراکتور 7بار همراه دنباله‌بندها براي توليد يک محصول وارد زمين مي‌شود که Compaction يا فشرده‌شدن خاک ايجاد مي‌شود. در اين صورت در زمان بارندگي آب در درون زمين نفوذ نکرده و جذب نمي‌شود. براي تأمين امنيت غذايي بايد درصد کربن و مواد ارگانيک در خاک افزايش يابد و دولت براي پيشرفت در اين حوزه بايد چنين تمهيدات و اهدافي را برنامه‌ريزي کند که براي مثال وقتي از آلمان بذر پيشرفته خريداري مي‌کنيم؛ ولي بسترسازي درستي در اين زمينه صورت نگرفته است، ناهمخواني به‌وجود مي‌آيد.
سيزدهمين پرسش: ورود مجلس به پرونده امنيت غذايي بر چه اساسي صورت گرفته است؟
دکتر اکبري: در کشاورزي اين مسئله يکي از ضروريات است. جلساتي با حضور نمايندگاني از دستگاه‌هايي که در اين فرايند دخيل هستند در کميسيون برگزار کرديم؛ ازجمله سازمان‌هايي که متولي رونق بازار هستند يا دستگاه‌هايي که توليد را پشتيباني مي‌کنند، مانند جهاد کشاورزي و سازمان‌هايي که واردات را برعهده دارند. در اين جلسات حاضر شدند تا درباره فشار تحريم‌ها بر منابع غذايي جامعه تصميم‌گيري و مشورت کنند تا در زمينه غذا براي قشر آسيب‌پذير به‌ويژه محدوديت‌هايي وجود نداشته و به حداقل‌هايي دسترسي داشته باشند. در اين زمينه بايد برنامه‌ريزي‌ها به‌صورتي‌که باشد که ضريب اطمينان ايجاد شود. کشاورزي کميسيون در اين‌باره جلسه‌اي با رياست مجلس داشت و جلساتي نيز در صحن علني برگزار شده است. در اين راستا راهکارهايي براي تأمين حداقل موادغذايي هم از نظر قيمت، هم از نظر واردات و هم از نظر توليد بايد انديشيده شود که اين سه شاخص از عوامل اصلي امنيت غذايي هستند.
دردسترس‌بودن و پايداري هم از شاخص‌هاي مهم امنيت غذايي هستند. اگر اين سه شاخص را تلفيق کرده و دستگاه‌هاي مسئول را مکلف به تأمين اين شرايط کنيم، ان‌شاءالله با مشکلي روبه‌رو نخواهيم شد.
چهاردهمين پرسش: قبل از هر بحثي آيا پايداري قابل اجراست يا خير؟ آيا پيشنهاد شده جدول کالاهاي اساسي هم تهيه شود و در اختيار مجلس قرار گيرد؟
دکتر اکبري: نوعي طبقه‌بندي از کالاهاي مختلف بايد صورت گيرد؛ زيرا بخشي از کالاهاي استراتژيک توسط دولت حمايت و پايش مي‌شوند يا قيمت تضميني براي آن‌ها در نظر گرفته شده است و يا خريد تضميني براي آن‌ها تنظيم مي‌شود که 10 تا 12 مورد کالا را تحت‌پوشش قرار مي‌دهند. براي بقيه کالاها که در رده دوم قرار مي‌گيرند، برنامه مخصوصي وجود دارد و شرح وظايفي براي دستگاه‌هايي که در زمينه اين کالاها فعاليت مي‌کنند، اعلام مي‌شود. از همه دستگاه‌ها خواسته شده تا وضع موجود و پيش‌بيني‌هاي خود را از سال 98 تدوين و براي کميسيون ارسال کنند.
پانزدهمين پرسش: آيا ورود مجلس به اين موضوع ديرهنگام نبوده است؟ کافي است يا بايد مشورت بيشتري صورت گيرد؟
دکتر گل‌افرا: بنده اين پرسش را اضافه مي‌کنم و از آقاي دکتر اکبري سؤال مي‌کنم که آيا کميسيون کشاورزي مجلس و وزارت کشاورزي در زمينه نظارت بر اجراي صحيح مکانيزه‌کردن کشاورزي برنامه‌اي دارد که بتوان توليد را با کمک ماشين‌ها و ادوات مکانيزاسيون اقتصادي کرده و کيفيت توليدات را افزايش دهد؛ زيرا در کشت برنج به تراکتورهاي کمتر از 1800کيلوگرم نياز داريم، درصورتي‌که در ايران چنين تراکتوري توليد نمي‌شود و همين‌طور به تراکتورهاي 200 تا 250 قوه اسب‌بخار نياز داريم تا بتوانند خاک فشرده‌شده مزرعه را شخم بزند و براي توليد بهينه و اقتصادي‌شدن توليد آماده کنند.
موضوع مهم ديگر اين است که براي توليد و واردات همسان با نياز قشر آسيب‌پذير برنامه‌ريزي کنيم؛ ولي تکنولوژي به‌طور کلي ناديده گرفته شده است. فقط 5درصد آمار واردات تکنولوژي تقريباً نوين و سازگار با مزارع داخلي وجود دارد. چرا ارز آزاد براي اين واردات در نظر گرفته‌اند؟ کارشناسان اعتقاد دارند اختصاص ارز آزاد براي ورود تکنولوژي باعث مي‌شود کيفيت بذر به 50سال پيش بازگردد و ما نمي‌توانيم به تکنولوژي نهايي دست پيدا کنيم. قافله تکنولوژي نوين در دنيا به‌سمت استفاده از تکنولوژي ماهواره‌ها پيش مي‌رود و من حداقل تکنولوژي سازگار با ساختار کشاورزي کشور را ضروري مي‌دانم، نظر کميسيون کشاورزي مجلس در اين زمينه چيست؟
دکتر اکبري: اين مسئله در برنامه ششم توسعه در بخش‌هاي 7، 8 و 9 ديده شده است. در يکي از اين بندها افزايش ضريب مکانيزاسيون مورد تأکيد است و اين تمهيدات غير از روش‌هاي ديگري مانند آبياري قطره‌اي، گلخانه‌‌داري و کشت‌هاي نشايي و اصلاح ساختارهاي ژنتيکي که در اين زمينه‌ها ما رديف يا راهکارهايي است که پيش‌بيني شده‌اند؛ اميدواريم دستگاه‌هاي اجرايي دستورالعمل‌هاي لازم را در اين روش‌ها تنظيم کنند و عملي شوند. البته اين تلاش‌ها بي‌تأثير نبوده‌اند که در اين راستا، مي‌توان هم مکانيزاسيون و هم بهره‌وري مؤثر واقع شوند. در اقتصاد مقاومتي بايد علاوه‌بر استفاده از دانش داخلي در بحث تبادل، انتقال، توسعه و همگاني‌کردن تکنولوژي، زمينه لازم را فراهم کنيم که در اين راستا بايد تکنولوژي را با کمک شرکت‌هاي دانش‌بنيان وارد کرده و بهره‌وري را افزايش دهيم که خوشبختانه در اين زمينه جهت‌گيري مثبتي وجود دارد.
دکتر گل‌افرا: در شرايط پيش آمده بيش از 100کارخانه توليد ماشين‌ها و ابزار و وسايل کشاورزي از جمله تراکتور و کمباين در حال حاضر تعطيل شده‌اند، در انتظار تخصيص ارز 4200 توماني هستند و بسياري از کارکنان اين کارخانه‌ها تعديل شده‌اند که از دکتر اکبري و کميسيون کشاورزي مجلس انتظار داريم، پايداري حضور صنعت به‌عنوان پشتوانه در کشاورزي را در مجلس و دولت مورد توجه قرار داده و سهمي براي توليد بهينه و تکنولوژي اختصاص يابد.
شانزدهمين پرسش: نمي‌توان گفت فقط بحران آب با مصرف کم حل‌شدني است؟
دکتر اکبري: در دوسه هفته اخير، يکي از پرکارترين مباحثي که هم در صحن علني مجلس و هم در کميسيون‌هاي ويژه بوده، بحث بر سر نحوه تخصيص ارز موجود است و اولويت‌بندي‌هايي شده که براي مثال ابتدا نياز عمومي را تأمين کنيم. سپس مواد اوليه کارخانه‌ها، در اين مورد توافق کلي بين دولت و مجلس به‌وجود آمده است. تلاش مي‌شود مواردي مثل آبياري قطره‌اي تحت فشار و گلخانه‌ها با ارز اولويت نخست براي اينکه بتوانيم اين موارد را مديريت کنيم، پيش‌بيني شود.
دکتر گل‌افرا: اميدوارم بتوانيم امنيت غذايي را ارتقا داده، نمايندگان مجلس و مسئولان دولتي بتوانند راهکارهاي آينده‌نگرانه‌اي ارائه دهند و راهبردهاي پايدار داشته باشيم تا بتوانيم سرمايه‌گذاري خود را افزايش دهيم؛ زيرا سرمايه‌گذاري به اعتمادسازي احتياج دارد و اشتغال‌زايي در مرحله بعد به‌وجود خواهد آمد.
