پسته ارگانیک ایران در جهان نمونه است

98-10-26

خانواده بارانی ، بنیان‌گذار تولید پسته ارگانیک در ایران:
پسته ارگانیک ایران در جهان نمونه است

• با مدیریت حساب‌شده می‌توان از رشد قارچ‌های «اسپرژیلوس» و تولید افلاتوکسین جلوگیری مقدار آن را در پسته صادراتی به صفر رسانید
محمود بارانی پیشکسوت پسته‌کاری در ایران و تنها باغدار پسته است که موفق شده که تمام مراحل تولید ارگانیک این محصول را رعایت کند و مساحت 350 هکتار از 850 هکتار باغ پسته خود را در منطقه ساوه با نظارت بازرسان خریدار پسته از کشور آلمان مورد راستی‌آزمائی قرار دهد که بازرسان نیز همواره به صورت سرزده بازدیدهای خود را انجام دهند.
بارانی پسته‌های ارگانیک را 25 تا 30 درصد گران‌تر از پسته‌های معمولی معرفی کرد و حدوداً همین مقدار نیز بر هزینه‌های تولید ارگانیک اضافه می‌شود ، زیرا هزینه‌های حمل و نقل گران‌تر از پیش بر هزینه صادرات سایه افکنده است.
• با آموزش‌های ویژه ، می‌توان وجود سم «افلاتوکسین» را در پسته شناسایی و از مراحلی که ایجاد می‌شود جلوگیری کرد.

پسته تعداد سه پوسته دارد که اولی مخملی که برای خوراک داخل سیلوها مصرف می‌شود ، دومی پوست استخوانی که روی پسته می‌ماند، که در برداشت و فراوری پسته باید سعی شود که پوست الوانی آن صدمه نبیند. بدین معنا که رطوبت پسته با خشک‌کن گرفته نشود.

عوامل و مراحل تولید کمپوست و ورمی کمپوست:
– کود پوسیده حیوانی و طیور
2- شاخ و برگ‌های خردشده
3- علف‌های هرز
4- پودر ضایعات کارخانه‌های فراوری ماهی که بهداشتی و مورد تأیید باشند
5- ضایعات کله‌وپاچه از کشتارگاه‌هایی که تحت کنترل دامپزشکان رسمی هستند و مغازه‌های فروش کله‌وپاچه به ویژه استخوان‌های پخته شده
6- مواد معدنی از پوسته تخم‌مرغ ، یونجه خشک ، ضایعات میادین میوه و تره‌بار
کلیه ضایعات وارده به مزرعه ، با هم مخلوط و در داخل سیلوها به ابعاد 140×20 متر داخل زمین به عمق 70 سانتی‌متر ، یک سال کامل می‌مانند و به طور مرتب اختلاط آن صورت می‌گیرد که به رنگ حنایی درآیند و به ارتفاع 40-30 سانت در اوائل بهار کرم‌ها را از سالن پرورش به سیلوها انتقال می‌دهیم تا از ضایعات تغذیه کنند و در اصل ضایعات را مصرف و کمپوست داخل سیلوها به ورمی کمپوست تبدیل ‌شود.
ورمی کمپوست هر سه سال یکبار به فراخور سن درختان به زمین داده می‌شود. براساس جدول تدوین شده از یک تا 8 کیلو با توجه به فاصله درختان از هم 2 متر و فاصله ردیف‌ها 6 متر یعنی هر 12 مترمربع یک درخت کودهای ورمی کمپوست در سایه‌انداز درخت در کانال‌های کودی و حداقل 30 سانتی‌متر در زیر خاک داده می‌شود.
کودهایی مانند پتاس و اگر شوری در خاک باشد به همراه گوگرد (به میزان 5-3 در هزار) در دسترس ریشه قرار می‌گیرد ولی کودهای فسفر و ازت را ریشه‌های درخت خود آن را پیدا می‌کند.

بسته‌های پسته‌های ارگانیک در نمایشگاه محصولات ارگانیک، کنجکاوی بازدیدکننده‌های سخت پسند را به خود جلب کرده بود،
به طوریکه در تمام روزهای برگزاری نمایشگاه غرفه بارانی، محفل بحث‌های اقتصادی این نوع پسته شده بود

حالت‌های درخت در هنگام شیوع آفات و بیماری‌ها

1- زردشدن اطراف برگ که می‌تواند آثار کمبود ازت باشد و تنش شوری خاک یا آب را نیز نشان دهد به ویژه اگر اوایل تابستان باشد.
2- زردشدن قسمت‌های داخلی برگ می‌تواند علامت کمبود پتاس یا نوعی بیماری فیزیکیباشد.
برای تشخیص مواد مورد نیاز درختان چه باید کرد:
1- آزمایش خاک
2- آزمایش برگ درختان بعد از ریزش گل‌ها
3- آزمایش برگ درختان قبل از برداشت محصول
4- آزمایش میوه به صورت راندوم
پیمانکاران چه نقشی در سلامت محصول شما دارند؟
1- پیمانکاری دفع آفات که مهندس گیاه‌پزشکی و تولید حشرات مورد نیاز مانند کفش‌دوزک و بال‌توری که با آن‌ها مبارزات بیولرزیکی صورت می‌گیرد.
2- پیمانکاری آبیاری تحت فشار کلا سیستم آّبیاری از صفر تا صد را به عهده دارند که به روش رو سطحی و زیرسطحی در ابتدا به صورت پایلوت انجام می‌دهیم که با استفاده از مگنت‌ها، جلوی رسوبات در جدار لوله‌ها گرفته می‌شود.
3- پیمانکاری برداشت محصول که به صورت دستی و یدی صورت می‌گیرد که هر کیلوگرم 280 تومان هزینه برمی‌دارد در زمان برداشت از درخت تا فراوری 2 ساعت طول می‌کشد. پسته تعداد سه پوسته دارد که اولی مخملی که برای خوراک داخل با مدیریت حساب‌شده می‌توان از رشد قارچ‌های «اسپرژیلوس» و تولید افلاتوکسین جلوگیری مقدار آن را در پسته صادراتی به صفر رسانید
محمود بارانی پیشکسوت پسته‌کاری در ایران و تنها باغدار پسته است که موفق شده که تمام مراحل تولید ارگانیک این محصول را رعایت کند و مساحت 350 هکتار از 850 هکتار باغ پسته خود را در منطقه ساوه با نظارت بازرسان خریدار پسته از کشور آلمان مورد راستی‌آزمائی قرار دهد که بازرسان نیز همواره به صورت سرزده بازدیدهای خود را انجام دهند.
بارانی پسته‌های ارگانیک را 25 تا 30 درصد گران‌تر از پسته‌های معمولی معرفی کرد و حدوداً همین مقدار نیز بر هزینه‌های تولید ارگانیک اضافه می‌شود ، زیرا هزینه‌های حمل و نقل گران‌تر از پیش بر هزینه صادرات سایه افکنده است.

فرق پسته ایرانی با آمریکا در اینجاست که پسته برای خشک‌شدن ، در ایران از آفتاب و نور طبیعی استفاده می‌کند، در حالی که در آمریکا این پروسه با انرژی فسیلی یا برقی صورت می‌گیرد.

• با آموزش‌های ویژه ، می‌توان وجود سم «افلاتوکسین» را در پسته شناسایی و از مراحلی که ایجاد می‌شود جلوگیری کرد.

عوامل و مراحل تولید کمپوست و ورمی کمپوست:
1- کود پوسیده حیوانی و طیور
2- شاخ و برگ‌های خردشده
3- علف‌های هرز
4- پودر ضایعات کارخانه‌های فراوری ماهی که بهداشتی و مورد تأیید باشند
5- ضایعات کله‌وپاچه از کشتارگاه‌هایی که تحت کنترل دامپزشکان رسمی هستند و مغازه‌های فروش کله‌وپاچه به ویژه استخوان‌های پخته شده
6- مواد معدنی از پوسته تخم‌مرغ ، یونجه خشک ، ضایعات میادین میوه و تره‌بار
کلیه ضایعات وارده به مزرعه ، با هم مخلوط و در داخل سیلوها به ابعاد 140×20 متر داخل زمین به عمق 70 سانتی‌متر ، یک سال کامل می‌مانند و به طور مرتب اختلاط آن صورت می‌گیرد که به رنگ حنایی درآیند و به ارتفاع 40-30 سانت در اوائل بهار کرم‌ها را از سالن پرورش به سیلوها انتقال می‌دهیم تا از ضایعات تغذیه کنند و در اصل ضایعات را مصرف و کمپوست داخل سیلوها به ورمی کمپوست تبدیل ‌شود.
ورمی کمپوست هر سه سال یکبار به فراخور سن درختان به زمین داده می‌شود. براساس جدول تدوین شده از یک تا 8 کیلو با توجه به فاصله درختان از هم 2 متر و فاصله ردیف‌ها 6 متر یعنی هر 12 مترمربع یک درخت کودهای ورمی کمپوست در سایه‌انداز درخت در کانال‌های کودی و حداقل 30 سانتی‌متر در زیر خاک داده می‌شود.
کودهایی مانند پتاس و اگر شوری در خاک باشد به همراه گوگرد (به میزان 5-3 در هزار) در دسترس ریشه قرار می‌گیرد ولی کودهای فسفر و ازت را ریشه‌های درخت خود آن را پیدا می‌کند.

پیمانکاری آبیاری تحت فشار کلا سیستم آّبیاری از صفر تا صد را به عهده دارند که به روش رو سطحی و زیرسطحی در ابتدا به صورت پایلوت انجام می‌دهیم که با استفاده از مگنت‌ها، جلوی رسوبات در جدار لوله‌ها گرفته می‌شود.

عملیات فرآوری پسته

یک سیستم فراوری مناسب ، علاوه بر آنکه قادر به حذف بسیاری از دانه‌های آلوده است ، بلکه از آلوده شدن دانه‌های سالم نیز ، جلوگیری و ایمنی لازم را در جهت پیشگیری از گسترش آلودگی در محصول فراهم می‌کند. نکته قابل توجه در استفاده از ماشین‌آلات ، ترتیب استفاده از آنها است که موجب بالا بردن کارایی مجموعه فرآوری می‌شود. سیستم‌هایی که عملیات بعد از برداشت پسته را در ایران انجام می‌دهند ، می‌توان به سه گروه تقسیم کرد.
1) سیستم های غیر مکانیزه
2) سیستم های نیمه مکانیزه
3) سیستم های تمام مکانیزه : تفاوت این سیستم ها با سیستم های نیمه مکانیزه، نحوه خشک کردن محصول است. در این سیستم ها ، دستگاه های خشک کن برای خشک کردن محصول مورد استفاده قرار می گیرند.

پوست گیری
اولین مرحله فرآوری پسته ، پوست گیری آن است. دستگاه های پوست گیر در انواع مختلف و ظرفیت های گوناگون ، از 1 تا 10 تن در ساعت طراحی شده اند.
1- پوست گیری فلزی
الف – پوست گیر برشی:
ب – پوست گیر سایشی
2- پوست گیر لاستیکی
شست و شو و تمیز کردن
پسته ها باید بلافاصله پس از پوست گیری ، شسته و تمیز شوند تا پوست استخوانی آنها از بقایای پوست و شیره های گیاهی پاک شود ، در غیر اینصورت این مواد به سرعت تغییر رنگ می‌دهند و باعث کاهش کیفیت محصول و ایجاد لکه روی پوست استخوانی می‌شوند.

گوگیر
بین گوگیرها که در انواع مختلفی ساخته شده اند ، گوگیرهای غلتکی ، بیشترین کارایی را برای جداسازی پسته هایی که به هر علتی (نارسی ، خشکیدگی ، و غیره ) پوست نشده‌اند ، دارند.

نم گیر
در سیستم های نیمه مکانیزه ، مقداری از رطوبت پسته توسط نم‌گیرها گرفته می‌شود. درصد کاهش رطوبت پسته به طول نم‌گیر و سرعت انتقال پسته بستگی دارد. در مواردی که حجم کار اجازه بدهد ، می‌توان مدت آبگیری را با بستن قسمت خروجی نم‌گیر زیاد کرد تا مقدار بیشتری از رطوبت آن کاسته شود. نم‌گیرها با تبخیر آب سطحی ناشی از شست‌وشوی پسته ، باعث افزایش کارایی دستگاه‌های خشک کن و استفاده بهتر از انرژ ی گرمایی می‌شوند. باید توجه کرد که نم‌گیر به تنهایی قادر به ایجاد ایمنی لازم از نظر رشد قارچی نیست و خشک کردن با هوای گرم تا رسیدن به رطوبت 4 تا 6 درصد قبل از انجام هر کار دیگری لازم است.

جداسازی پسته‌های ریز
جداسازی پسته‌های ریز از پسته های معمولی به وسیله غربال ، کمک بسیاری به حذف پسته‌های مشکوک به آلودگی به آفلاتوکسین می‌کند. به دلیل اینکه اکثر پسته‌های مشکوک به آلودگی ، اندازه‌ای کوچک تر از پسته های طبیعی دارند و بدشکل هستند، این گروه از پسته‌ها نیز توسط غربال ، همراه به پسته‌های ریز از پسته های سالم جداسازی می‌شوند.

حذف پسته‌های پوک
بخشی از پسته‌های پوک که در تانک شناوری، جداسازی نشده اند، به وسیله حوض خشک، جدا می‌شوند. حوض خشک با سینی‌های لغزان و به کمک جریان هوا، پسته‌های سبک را جدا می‌کند. حوض خشک ، قبل از خشک شدن پسته به علت رطوبت بالا و سنگین بودن پسته‌های تازه پوست گیری شده ، کارایی چندانی هم ندارد و به همین علت ، بهتر است پس از نم‌گیری پسته ، مورد استفاده قرار گیرد.

جدا کردن پسته‌های دهن بسته
جدا کردن بخش بزرگی از پسته های دهان بسته از پسته های خندان با دستگاه خندان جدا کن ، کمک بسیاری به افزایش کارایی نوار بازبینی با توجه به کاهش حجم پسته ورودی و نیز افزایش کارایی خشک کن‌ها می‌کند (زمان خشک شدن پسته های خندان با دهان بسته متفاوت است.)

نوار بازرسی
در نوار بازرسی ، پسته های لکه داری که به علت خصوصیات وزنی ، مشابه دانه های سالم هستند و توسط دستگاه های مکانیکی قابل جداسازی نبوده اند ، بازرسی چشمی ، جداسازی می‌شوند و چون این دانه ها احتمال آلودگی دارند ، این مرحله ، در کاهش مقدار آفلاتوکسین نهایی ، بسیار موثر است. تانک شناوری و غربال با کاهش تعداد دانه‌های لک‌دار و بدشکل ، موجب سرعت بخشیدن به کارکرد این نوارها می شوند. استفاده از این نوارها ، قبل از عملیات خشک کردن توصیه می‌شود.

خشک کردن
خشک کردن محصول تمیز شده تا حدی که امکان رشد و گسترش قارچ‌ها وجود نداشته باشد. در مرحله بعدی قرار دارد. در این مرحله باید رطوبت پسته به زیر 6 درصد رسانده شود. زمان خشک کردن تا رسیدن به این حد رطوبتی در مقدار آفلاتوکسین محصول نهایی نقش دارد. پس از آن و تا زمانی که رطوبت پسته زیر این حد قرار داشته باشد ، مقدار آفلاتوکسین آن افزایش پیدا نخواهد کرد ؛ بنابراین در سیستم‌های نیمه مکانیزه محصول نیمه خشک را در میدان‌های سیمانی یا موزائیک شده ، به طور تک لایه ، زیر آفتاب قرار می‌دهند تا به طور کامل خشک شود. مدت خشک شدن معمولا 5/1 تا 2 روز است. در سیستم‌های مکانیزه محصول را در خشک‌کن‌های با هوای داغ تا خشک شدن کامل حرارت می‌دهند.