98-2-6
آقای رئیس جمهور، آقای وزیر لطفاً آمار رشد کشاورزی را از اهل فن در بخش خصوصی نیز جویا شوید مواظب باشید که متخصص‌نماها از شلوغی سرِ شما، گزارش‌های دهان‌پُرکُن ارائه ندهند
مواظب باشید که متخصص‌نماها از شلوغی سرِ شما، گزارش‌های دهان‌پُرکُن ارائه ندهند
اگر آمارهای تولید محصولات کشاورزی را که در طی 6 سال گذشته از زبان رئیس جمهوری، معاونان، مدیران کل و روابط عمومی‌ها مرور کنیم، وضع مقدار تولید محصولات زراعی در واحد سطح، مقدار مصرف انرژی در هر هکتار از مزرعه و به ازای تولید هر تُن محصول، قیمت فروش مواد اولیه خوراک دام و طیور، قیمت تمام‌شده و فروش شیر و گوشت در دامداری‌ها و فروشگاه‌ها و امثالهم نمی‌بایستی این گونه باشد که به‌تدریج و با سرعت از توان خرید بیش از 95درصد مصرف‌کننده‌ها خارج می‌شود.
برای پی بردن به این نابسامانی‌های آمـاری و تـورم‌زا، خـالـی از لـطـف نیست که به گوشه‌ای از این آمارها توجّه کنیم:
1ـ قیمت خرید شیر از دامداری‌ها هر لیتر 300ـ1900 تومان
2ـ قیمت فروش شیر در فروشگاه‌ها هر لیتر 5000ـ4000 تومان
3ـ قیمت هر کیلوگرم یونجه خشک 2250 تومان
4ـ قیمت هر کیلوگرم ذرت سیلویی 400 تومان
5ـ قیمت هر کیلوگرم جو 2000 تومان
6ـ قیمت هر کیلوگرم سبوس 1400 تومان
7ـ قیمت هر کیلوگرم سویا 5000 تومان
8ـ تعداد واحدهای دامی موجود در کشور از 105 میلیون به 80 میلیون و سپس به 60 میلیون کاهش داشته است.
9ـ گاوهای شیری تحویلی به کشتارگاه‌ها با 25ـ20 لیتر تولید شیر به ازای هر رأس در روز انجام می‌گیرد.
10ـ مقدار تولید شیر در سال حدود 8 میلیون تُن است.
11ـ بدهکاری شرکت پشتیبانی امور دام به بانک‌ها حدود 5 هزار میلیارد تومان در بخش مطرح شده است.
مخاطرات:
1ـ توزیع و پرداخت تسهیلات بانکی، حجم خریدهای ماشین‌ها و ادوات کشاورزی و مقدار مصرف سوخت، نمی‌تواند معیاری برای توسعه مکانیزاسیون باشد، ولی پنداری که وزیر و معاونان ایشان این روش آماردهی دهان‌پُرکُن را می‌پسندند.
2ـ از 8 میلیون هکتار اراضی آبی، حداکثر یک میلیون هکتار آبیاری تحت فشار در مزارع پیاده شده که کمتر از نیمی از این اراضی با معیارهای صحیح مکانیزاسیون منطبق هستند و اگر دشوارانه به مقایسه و محاسبه کلّ مبالغ مصرف‌شده با سطح زیرکشت آبیاری تحت فشار بپردازیم، درمی‌یابیم که قسمت بزرگی از این وجوه، صَرفِ این پروژه ها نشده که مسلماً بازنگری مدیریت دولتی و خصوصی دست‌اندرکاران این چرخه با بودجه‌های کلان را میطلبد و اغلب تردید شده که برای سرپوش گذاشتن بر این مدیریّت‌های غیرشفّاف، مطبوعات حتّی انواع تخصّصی را نیزممکن است که به انحراف بکشاند.
3ـ از کلّ اراضی زراعی آبی و دیم، حداکثر 5 درصد دارای مقدار کربن و هوموس قابل قبول بیش از یک درصد هستند و بقیه اراضی غیرقابل نفوذ آب و هوا به داخل خاک می‌باشند و اکثراً به کمک کودهای شیمیایی و به اشتباه کودهای دامی تولید محصول می‌کنند و در روش‌های حفاظتی زراعت نیز حداکثر بیش از 150 هزار هکتار پیشرفت نداشته‌ایم!
4ـ با توجّه به وضعیّت اراضی زراعی برای تولید یونجه، ذرّت علوفه‌ای و دانه‌ای، سویا و کلزا، به نظر می‌رسد که در آینده نزدیک، دولت باید با ارز 4200 تومان، بیش از 70 درصد مواد اولیه خوراک دام و طیور را به‌ویژه جو، ذرّت دانه‌ای و سویا، از خارج وارد کند که در این صورت، باید مواظب باشیم که همان اتّفاقات فسارگونه در شرکت پشتیبانی امور دام در سال‌های گذشته، مجدداً تکرار نشود.
5ـ در کشورمان دامداری‌های صنعتی و غیرصنعتی وجود دارند که رو به تعطیلی هستند و البته دامداری‌های جدیدی نیز پا به عرصه تولید شیر و گوشت گذاشته و می‌گذارند، ولی آیا کشورمان میتواند با توجّه به خوراک دام و طیور که 70 درصد هزینه‌های تولید شیر و گوشت را تشکیل می‌دهد، با کشورهای پُرآب و پُرعلوفه اروپایی و آمریکای جنوبی رقابت کند و دامداری‌های ما می‌توانند در شرایط حال و آینده، پشتوانه قابل اتّکایی برای کارخانه‌های لبنیّات باشند؟
6ـ با توجّه به گرانی قیمت گوشت قرمز که شاید حداکثر 5 درصد مردم می‌توانند آن را با قیمت هر کیلوگرم بیش از 100 هزار تومان خریداری کنند و از سوی دیگر، نیمی از دام‌های سبک و سنگین باید از مراتع خارج شوند، آیا بهتر نیست که هزینه‌های سنگین واردات دام و گوشت را از خارج صَرفِ حمایت از پرواربندان‌مان بنماییم؟
7ـ اگر قبول کنیم که قارچ میتواند تا حدودی جایگزین گوشت قرمز باشد، با توجّه به محدودیّت تأمین خاک پوششی، آیا می‌توانیم به آینده تولید قارچ با خاک‌های پوششی بی‌کیفیّت داخلی امید ببندیم، یا آن که بهتر است این خاک را نیز مانند خورک دام و طیور با ارز 4200 تومانی از خارج تأمین نماییم؟
8ـ از آن جایی که عامل کلیدی رونق تولید را مهندسان متبحّر و کارآزموده ما می‌توانند تشکیل دهند، پس چرا بیش از 95 درصد فارغ‌التحصیلان ما شرایط آمادگی قبول مسئولیت‌ها، به‌ویژه پیمانکاری‌های خاک‌وَرزی، کاشت، داشت و برداشت محصولات زراعی، باغی و سایر خدمات ذیربط را ندارند؟
تحلیل کوتاه:
تا پایان دوره دولت دوازدهم زمان زیادی باقی نمانده است و به یقین، دولت بعدی هر ترکیبی را که داشته باشد، با بهره‌گیری از تجربیّات گذشتته، ناگزیر است که آمارها را بشکافد و آنها را دسته‌بندی کند.
توصیه می‌شود که دولت دوازدهم برای جلوگیری از توسعه فسادهای احتمالی هرچند کوچک و طبیعتاً بدون مدرک و بوروکراسی، بر اساس وعده‌های رئیس جمهور، به پیشنهادات بخش خصوصی و نمایندگان آنها توجه کند و برخی از دارندگان امضاءهای طلایی برای توزیع بودجه‌های کلان را قبل از رسیدن نوبت رسیدگی در قوّه قضائیّه، جابه‌جا کند تا حیثیّت بخش تا حدّ امکان حفظ شود و به همان نسبت نیز بوروکراسی و موانع اداری تا حدودی برطرف شود.
بدیهی است که بقیّه تمهیدات نجات آب و خاک و آینده تولید شیر و گوشت، احتیاج به زمان طولانی‌تری دارد که به این دولت و دولت آینده کفاف نمی‌دهد.
