98-2-16
دکتر کلانتری، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست اعلام کرد:
ارزش کالاهای کشاورزی ما سالانه کمتر از 40 میلیارد دلار است
35 میلیارد دلار آن صرف خوراک دام و طیور میشود
کشور کم آبی داریم که هر روز این کمبود بیشتر احساس میشود؛ به همین خاطر است که نمیتوانیم در تولید محصولات کشاورزی، مسیر کامل خودکفایی را بپیماییم بهخصوص آنکه آمار و ارقام واقعی نیز ذکر نمیشوند، برای مثال در تولید گوشت همانطور که شاهد هستیم، به این وضعیت ناپایدار دچار میشویم که به برنامهریزی منسجمتری نیاز دارد. در هر صورت ما باید بتوانیم قسمتی از کالاهای اساسی مورد نیازمان را در داخل کشور تولید کنیم که نیاز به رعایت بخش دیگری از چرخه تولید که شامل تناوب زراعی زمین و حفظ امنیت غذایی است، دارد.
امروز متوسط تولید در هر مترمربع مزارع کشورمان حدود 50 سنت است، که البته این مقدار در شرایط دیگر میتواند متناوب باشد که حتی تا 20 دلار هم در تولید هر مترمربع نوسان وجود دارد. کشت گندم هم شغل دائمی است و مساحت یک هزار مترمربع فضای گلخانه نیز میتواند دائمی باشد.
ما باید به سوی خودکفایی تعادلی پیش برویم که در آن عرضه، تقاضا، ظرفیتهای تولیدی و صادراتی بهصورت متوازن و براساس فناوری، اشتغالزایی، مصرف بهتر و بهینه آب و سرمایهگذاریها تعریف شدهاند. در سال 1997 سازمان ملل اعلام کرد که کشورها نباید بیش از 40درصد آبهای تجدیدپذیر خود را مصرف کنند، ولی ما چه کردیم!؟ ما به جای آن 120درصد بهرهبرداری را انجام دادیم و حق و حقوق نسلهای بعدی را
پایمال کردیم.
کل ارزش کالاهای کشاورزی ما کمتر از 40 میلیارد دلار است که 35 میلیارد دلار آن مربوط به خوراک دام میباشد که 85درصد از ذخیره مصرف آب را به خود اختصاص داده است. ذخیره آبهای زیرزمینی 500 میلیارد مترمکعب است که 300 میلیارد مترمکعب آن آبهای شور و 200 میلیارد مترمکعب شامل آبهای شیرین است؛ قانوناً نباید به این آبها دستدرازی کنیم ولی سالانه بیش از 20 میلیارد مترمکعب از آنها سوءاستفاده میشود.
با این حال، دولت موظف است که برای مردم شغل، غذا و امنیت غذایی به وجود آورد و سطح کیفی زندگی آنها را بالا ببرد. درکشورهایی که اقلیمی مشابه اقلیم کشور ما مشاهده میشود،توامان وضعیت رو به رشدی هم وجود دارد؛ چارهای نداریم جز اینکه تولیدات را برای صادرات هدایت کنیم و پول نفت را برای ایجاد زیرساختها مورد استفاده قرار دهیم. برای داشتن کشاورزی صادراتمحور حتماً باید ارتباطات بینالمللی مناسبی نیز داشته باشیم که تنها در سایه این ارتباطات است که میتوانیم صادراتمحور شویم؛ ولی در واردات موضوع متفاوت است، ما میتوانیم حتی از دشمن خود نیز کالا بخریم و وارد کنیم. بنابراین روابط و تعامل مناسب با جهان، میتواند اقتصاد رو به رشد ما را در جهت توسعه حرکت دهد.
احداث سالانه هزاران هکتار گلخانه، مستلزم آن است که بازار فروش این محصولات نیز وجود داشته باشد که در صورت نبود چنین بازاری، مسلم است که اکثر گلخانهداران متضرر و مهندسان ما نیز مجدداً بیکار میشوند. ایجاد ترمینالهایی مانند «پایاگل» میتواند دورنمای اقتصادی شکوفا را رقم بزند، به شرطی که در قدمهای بعدی توجیه اقتصادی هم مدنظر قرار گیرد. واردات روغن، برنج، شکر و مواد اولیه خوراک دام و طیور با پول نفت، دوام نخواهد داشت و ناگزیریم که تمام شرایط تولید برای صادرات را
رعایت کنیم.
یک مترمربع فضا برای تولید گل و گیاه ممکن است 15 دلار و یا 15 سنت درآمد داشته باشد، در ضمن ایجاد بازار فروش برای کالاهای اینچینی کار آسانی نیست، زیرا همه کشورها خریدار آن نیستند، مگر کشورهایی که از لحاظ اقتصادی توانمند باشند و بتوانند بهصورت پایدار با ما معامله کنند. برای این منظور، ایجاد چنین ترمینالهایی نیاز به سالها سختی و دوندگی شبانهروزی دارد و همانطور که میبینیم پایانه پایاگل بعد از 20 سال، امروز 70درصد آن آماده شده است؛ زیرا کار دستهجمعی در کشورمان بسیار سخت است و عمده کار ما و اشتباه ما در بخش دولتی و بخش خصوصی اتفاق میافتد که بهجای اینکه بر اصلاحات متمرکز شویم ، واکنشهایمان بر ایراد گرفتن است، بهطوری که امروز باید تمهیداتی را بهکار بگیریم که با مصرف حداقل آب، بیشترین تولید و بهرهوری را داشته باشیم.