98-5-6
دکتر محمد علی رضایی رئیس اتحادیه گیاهان دارویی و زعفران:
حدود 200 میلیون دلار از صادرات زعفران به کشورمان برگشت نشد
حساب و کتاب تعداد 15 صادر کننده زعفران به خاطر عدم این برگشت از 230 هزار کیلو صادرات زعفران با بدهکاری حدود 200میلیون از 300 میلیون دلار هنوز پیگیری‌های بانک مرکزی و پافشاری وزارت جهادکشاورزی را میطلبد.
در یک گفتگوی رادیویی که از رادیو ایران پخش شده است، دکتر محمد‌علی رضایی رئیس اتحادیه داروهای گیاهی و زعفران، دکتر زینعلی مدیر کل دفتر گیاهان داروئی و دکتر فریدون گل‌افرا مدیر مجله کشاورز، هر یک به شرح وضعیت تولید، فروش و صادرات طلای سرخ، این گران‌ترین ادویه جهان پرداختند که در زیر فهرست‌وار به مهم‌ترین نکات مطرح شده در این برنامه می‌پردازیم:
در ابتدا دکتر رضایی با اشاره به اینکه امروز 90 درصد زعفران جهان در ایران تولید می‌شود، ولی مقام صادراتی کشورمان از هفدهم تجاوز نکرده است، خاطر نشان ساخت که در 100 سال پیش زعفران در هکمتان به مقدار محدود کشت می‌شد و سپس به استان خراسان که از نظر اقلیم سازگاری بیشتری با کشت زعفران داشته، توسعه پیدا کرد که در سال‌های نخست حدود 12 هزار کیلو تولید داشته، ولی با دریافت سفارش‌های خرید از سوی تعدادی از استان‌ها، سطح زیر کشت آن توسعه یافت و به تدریج به 200، 250، 300و سال 97 به 450 هزار و اخیراً به 500 هزار کیلو رسیده است.
در همین حال قیمت زعفران نیز در سال‌های مختلف سیر صعودی خود را طی کرده و طی سال‌های پس از انقلاب که تولید به مرز 50 هزار کیلو رسیده بود، از هر کیلو یک میلیون تومان به 4 میلیون تومان و اخیراً نیز به مرز هر کیلو 15 میلیون تومان رسیده است.
در طی این مدّت، تجار اسپانیایی، زعفران ایرانی را به صورت فله‌ای خریداری و با حداکثر 10 تن تولید در کشور اسپانیا، مقام خود را به عنوان عرضه‌کننده انبوه و تراز اوّل بازارهای جهانی معرفی کرد. تجار اسپانیایی به خاطر سودهای کلان، تولید را در ایران رونق دادند، ولی مقام خود را با این تدبیر تجاری یک‌سویه، به عنوان عرضه کننده اصلی زعفران در جهان مطرح کردند. در این اواخر نیز پیازهای با ارزش زعفران به کشور افغانستان انتقال یافت و اخیراً در کشور چین نیز به صورت هایدروپانیک کشت شده که چون کیفیت صادراتی چندانی ندارد، برای تولید داروهای گیاهی مورد مصرف
قرار می‌گیرد.
در سال گذشته حدود 230 هزار کیلو صادرات زعفران انجام گرفته که از 300 میلیون دلار ارزش صادراتی، فقط حدود 100 میلیون دلار آن به کشور برگشته است. این صادرات توسط تعداد بیش از انگشتان دست انجام گرفته است. در این چرخه صادراتی و عدم برگشت کل ارزش صادراتی آن، امروز تعدادی از کارخانه‌ها و تولید کنندگان زعفران لطمه خورده و نیز پی‌برده‌اند که این صادرات متأسفانه توسط عده‌ای گمنام با کارت‌های بازرگانی یکبار مصرف انجام گرفته که بانک مرکزی و سایر مراجع ذیربط از جمله وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت در این خصوص سکوت اختیار کرده‌اند.