98-5-7
دکتر گل‌افرا مدیر مجله کشاورز در ادامه بحث رادیو ایران: تولید زعفران ارگانیک در کشورمان دور از دسترس نیست مکانیزه کردن زعفران باید با احتیاط، سازگار با اقلیم، اقتصادی و پایدار و توسط پیمانکاران متبحّر صورت گیرد
وضعیت کشت زعفران فهرست‌وار به شرح زیر خلاصه می‌شود که سال‌هاست به صورت سنتی ادامه دارد:
1-برای کشت زعفران، سال قبل از آن زمینی که قبلاً زعفران کشت نشده، شخم می‌خورد که این شخم میتواند با ادوات مرکب و بدون بهم‌ریزی خاک صورت گیرد تا از جابه‌جایی مقدار 30 تن خاک در هکتار و صرف انرژی فراوان از یک سو و از دست رفتن رطوبت زیرین خاک از سوی دیگر، جلوگیری شود.
2-به ازای هر هکتار حدود 40 تن کود دامی پوسیده به خاک داده می‌شود که به جای این کود مشکوک به نارسایی کیفیت، می‌توان از کودهای ارگانیک (که کودهای دامی میتواند یکی از مواد اولیه تولید این نوع کودها باشند که در کشورهای پیشرفته نیز این‌چنین فرموله می‌شود)، مطمئن‌تر بهره گرفت.
3-کاشت زعفران معمولاً از مردادماه تا مهرماه هر سال صورت می‌گیرد که حدود
10 پیاز که اخیراً دستگاه درجه‌بندی آن توسط یک مبتکر گمنام که خود را اخیراً در برنامه شب‌آفتابی رادیو اقتصاد معرفی کرده است، شناخته شده و سازگار اقلیم به تعداد 4 نفر، مرحله به مرحله در چاله‌هایی به عمق حدود 20 سانتی متر صورت می‌گیرد، ولی اراضی زعفران‌کاری هنوز به صورت فراگیر با پیازکار مکانیکی تجهیز نشده‌اند، زیرا به کمک کارگر هنوز ارزان‌تر از این قبیل دستگاه‌ها صورت می‌گیرد و برای صنعتگران نیز صرفه اقتصادی ندارد که کمتر از یکصد دستگاه را بسازند و بفروشند. طبق اطلاعات دریافتی، چنین روش مکانیزاسیون در کاشت پیازهای زعفران هنوز صورت نگرفته است؛ زیرا هر دستگاه این‌چنینی ابتدا باید طراحی، تولید و نمونه اولیه، آزمون توسط همکاران فنی سازمان ملی استاندارد، تولید نیمه صنعتی برای طی آزمون‌های صحرایی یا مزرعه‌ای و پس از گذراندن این مراحل بازارسازی و سپس تولید انبوه شود که متأسفانه بار دیگر یک مقام مسئول بدون اشاره به این مراحل ادعای مکانیزه شدن کشت زعفران را می‌کند که البته بر اساس بررسی‌های انجام گرفته، اگر قرار است دستگاه‌های کاشت و برداشت زعفران در مزارع به کار گرفته شوند، باید هماهنگی لازم با یکدیگر را رعایت کنند؛ چرا که برداشت موفق زعفران، کاشت دقیق و منظم آن را میطلبد.
4-در مرحله داشت بلافاصله پس از کاشت، مزرعه را آبیاری می‌کنند تا خاک به پیازها بچسبد. این آبیاری نیز به صورت غرقابی صورت می‌گیرد و میتواند به صورت قطره‌ای همراه با تغذیه حساب شده توسط منبع کود بر سر راه ورود آب به سیستم لوله‌کشی انجام گیرد.
در مبارزه با آفات، چیدن علف‌های هرز، تونک کردن بوته‌های زعفران، مبارزه با کنه با سموم جیوه‌ای و در صورت بروز رطوبت، مبارزه با قارچ‌ها، جملگی به روش سمپاشی صورت می‌گیرد.
5-زعفران معمولاً در آبان‌ماه و مهرماه برداشت و از 170 هزار گل سوسن زعفران، حدود یک کیلو زعفران
حاصل می‌شود.
در نمایشگاه مشهد، یک شرکت سازنده برداشت زعفران با ابتکاراتی اقدام به ساخت ماشین برداشت گل زعفران کرده بود، ولی تعداد ساخت و فروش خود را اندک اعلام کرد و اگر چنین دستگاهی هم قرار است در مزارع به کار گرفته‌شود، باید توسط گروه‌های پیمانکاری که علم و تجربه آن را فراگرفته باشند، صورت گیرد تا هزینه برداشت، ارزان‌تر و با مهارت و دقت بیشتر و بدون ضایعات انجام پذیرد و حمایت دولت آنقدر انگیزه‌ساز باشد که برای سازنده، پیمانکار و زعفران‌کار با صرفه اقتصادی و اطمینان کافی صورت پذیرد؛ همان‌گونه که در تاریخچه توسعه مکانیزاسیون کشاورزی جهان، این حمایت‌ها برای راه‌اندازی و پیشرفت کشاورزی پایدار ذکر شده است.
6-تولید زعفران به صورت ارگانیک دور از دسترس نیست و در ابتدا می‌توان به آن زعفران سالم خطاب کرد که این مهمّ میتواند توسط شرکت‌های صادرکننده زعفران بنابر مشتریانی که در بازارهای جهانی دارند و سفارشات آن را دریافت می‌کنند با ملاحظات قیمت که اخیراً توسط یک شرکت صادرکننده اعلام شده تا هر کیلو 23 میلیون تومان قابلیت فروش دارد که این روند میتواند ارزش زعفران ایران را در بازارهای جهانی ارتقاء دهد، ضمن آنکه فقط نیمی از ارزش افزوده آن در بازارهای جهانی، میتواند هزینه تولید زعفران ارگانیک شود.
اخیراً یک شرکت سوئیسی متقاضی خرید زعفران ارگانیک ایران شده است و برای نمونه چند کیلو زعفران ارگانیک را که توسط یک شرکت رسمی آزمون‌کننده گیاهان دارویی که پشتوانه مراکز تحقیقاتی سوئیسی را در کارنامه خود دارد، به قیمت هر کیلو
19 میلیون تومان خریداری کرده است و در گفت‌وگویی که در مدت توقف وی در ایران داشت، وی اعلام نمود که اگر این نوع زعفران‌ها را در بسته‌های کوچک شکیل در سوئیس و کشورهای اروپایی عرضه کنیم، می‌توان انتظار داشت که زعفران با برند ایران حتی تا هر کیلو در بسته‌های کوچک 120 میلیون‌تومان به‌فروش برسد.