تحلیل ها

پیش به سوی کشاورزی مدّرن، اما چگونه؟

99-4-2

آقای رئیس جمهور، لطفاً دستور دهید کشاورزی مدّرن را به ما تفهیم کنند

 

رئیس جمهور، در زمان افتتاح آبگیرهای استان سیستان، وعده داده است که در 32 هزار هکتار زیر این سدّ، کشاورزی مدّرن به اجرا در می‌‌آید، که بدین منظور توضیحات زیر را می‌‌طلبند:
1- کشاورزی مدّرن چیست؟
اولاً خاطرنشان می‌‌سازد که کشاورزی مدّرن، امروز در کشورهای مدعی پیشرفت، به روش‌های دیجیتال و دقیق به نام smart farming، مدیریت می‌‌شوند، تا بدین‌وسیله رابطه نهاده‌های کشاورزی و کاربرد فناوری‌های مناسب را در راستای کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیّت‌ها با کمترین مقدار مصرف کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات، متعادل نگاه دارند.
2- مصرف صحیح نهاده‌ها
در کشاورزی مدّرن، عوامل تولید به‌ویژه نهاده‌های کشاورزی شامل کود، بذر و سم، براساس هر اقلیم و منطقه شاخص‌های تعریف شده خود را دارند، تا بدون محاسبات دقیق و به دور از نتایج تحقیقات در هر منطقه و پس از آزمایشات خاک، به مصرف برسند تا در نتیجه از هرگونه اصراف جلوگیری شود.
3- نظارت بر حمایت‌های استثنایی
در کشاورزی مدّرن اگر برخی مسئولان با امضاءهای طلائی خود که ارزهای 4200 تومانی را برای افراد خاص برگزیده تخصیص می‌‌دهند، لازم است که آن‌ها را در این شرایط خطیر، از صفر، تا صد نظارت کنند، که برای مثال سموم دفع آفات را با چه قیمتی در بازار و برای چه موارد ضروری و با کدام آموزش‌ها به مصرف می‌‌رسانند؟
برای مثال چرا باید سموم دفع آفات وارداتی با ارز 4200 تومانی پس از مدتی، در انبارهای محتکران کشف شوند و سازمان حفظ نباتات از آن‌ها خبر نداشته باشد؟!
سناریوی شگفت‌آور کمباین برنج!
مثال دوم اینکه نیاز سالانه حوزه تولید برنج کشورمان به کمباین‌های برنج، حداکثر سالانه 2000 دستگاه است، حال معلوم نیست که چگونه و با چه ترفندهایی ناگهان چند صد دستگاه مازاد بر آن به نحو شگفت‌آوری توسط افراد خاص با ارز 4200 تومانی که احتمالاً پیش‌فروش شده‌اند تا کمباین‌های موجود یا در حال ورود به گمرک متعلق به مشتریان اکثراً غیرمتخصص و آموزش ندیده این کمباین‌ها سر برسند و اجازه ترخیص این کمباین‌ها را با ارز 4200 تومانی و نه ارز نیمایی پیگیری و اصرار کنند! ضمن آنکه با ورود این کمباین‌ها، بدون شک خط تولید مشابه آن‌ها در کمباین‌سازی اراک متوقف می‌‌شود که خلاف توصیه رهبرمان است که برای عدم رقابت انواع وارداتی مشابه را با تولید داخل، هشدار داده‌اند.
وزن تراکتورهای شالی
مثالی دیگر، استاندارد وزن تراکتورهای شالی توسط مرکز توسعه مکانیزاسیون 1800 کیلوگرم اعلام شده است، ولی چگونه با صدور مجوزی از سوی این مرکز، تراکتورهای بیش از وزن 2400 کیلوگرمی نیز با ارز 4200 تومانی به نام تراکتورهای ویژه شالی ترخیص می‌‌شوند؟
توضیح آنکه طبقه‌بندی تراکتورها در کشورمان شامل انواع ویژه شالی‌کاری، زراعی و باغی قاعدتاً باید به انتخاب خود کاربران در هر رشته فعالیت انجام گیرد. زیرا ممکن است بسیاری از شالیکاران و باغداران به خصوص در استان‌‌‌های گیلان و مازندران، یکدستگاه تراکتور را همزمان در شالیکاری و باغات خود نیز به‌‌کار گیرند.
حال معلوم نیست، چرا مرکز توسعه مکانیزاسیون برای زارع شالی حساسیت‌‌‌ها و راهبردهای ویژه‌ای را قائل شده است که تراکتورهای شالی باید شاخص‌‌‌های وزن مثلاً کمتر از 1800 کیلوگرم باشد ولی در باغ‌‌‌ها این ویژگی‌‌‌ها نادیده گرفته می‌‌شوند که کارشناسان این تفاوت‌‌‌ها را که در هیچ کجای جهان مطرح نمی‌باشد، قابل پیگیری برای ریشه‌یابی توصیه می‌‌کنند.
4- مسئولیت‌پذیری‌های مطمئن
در کشاورزی مدّرن که حلقه‌های کلیدی از جمله بذر، کود، سم، آبیاری تحت فشار، مکانیزاسیون، بازار مطمئن و پیش‌بینی شده، جملگی به یکدیگر متصل و زنجیره‌های تولید را در حوزه‌های مختلف تولید تشکیل می‌‌دهند، در حالی که حتی مهندسان مسئولیت‌پذیر هم هنوز معرفی نشده‌اند که در واقع می‌توانند از مهمترین حلقه‌های این زنجیره را تشکیل ‌‌دهند!
5- تعاریف پرمعنا توسعه
در کشاورزی مدّرن شایسته است که تعاریف گویا از “توسعه کشاورزی پایدار”، “توسعه پایدار مکانیزاسیون”، “غذای مطمئن”، “غذای سالم”، “تزریق علم به مزرعه”، مفهوم “دانش فنی‌سازگار” به عمل آید تا بررسی کنیم که کشاورزی مدّرن در کدام یک از این واژه‌ها قابل توجیه است؟
6- راهبردهای پایدار برای مدرن‌سازی
در کشاورزی مدّرن راهبردهای پایدار قاعدتاً باید حرف اول را بزنند تا به دنبال آن اعتمادسازی پا بگیرد. با قوت گرفتن اعتمادسازی‌ها، یقیناً سرمایه‌گذاری‌ها به جای خرید و فروش ارز و سکه‌ها به سوی جهش تولید محصولات کشاورزی سوق پیدا می‌‌کنند و با مهار و نظارت بر بازارهای فروش، دلال‌های فرصت‌طلب، دست از سر کشاورزان برمی‌دارند و در نتیجه حداکثر وجوه ناشی از فروش به مزارع باز می‌‌گردند که در نتیجه آن، کشاورز دستش برای ارتقای درجه مکانیزاسیون، تحقیقات و نوآوری‌ها و تقویت مدیریت‌ها بازتر می‌‌شود.
7- پیمانکاران متعهد
در دنیای پیشرفته، عملکرد تاثیرگذار پیمانکاری‌ها در زمینه‌های مختلف، می‌‌تواند جای مروّجان بی‌انگیزه و کارآمد را بگیرد، زیرا تجربه نشان داده که مروّج حقوق‌بگیر دوره ندیده و اکثراً دارای دانستی‌های از کتاب‌های قدیمی، بدون تبحّر لازم در دانش فنی کاربردی، نمی‌تواند جای پیمان‌کارهای باانگیزه مجهز به فناوری‌های مناسب و نه مدّرن را بگیرد که آن‌ها قادر خواهند بود که ماشین‌ها و ادوات سازگار مورد نیازشان را خود انتخاب و نوعی شراکت عادلانه را با مزرعه‌داران شروع کنند و در اضافه تولید در واحد سطح، سهم داشته باشند. بدین معنا که به جای 20 درصد جمعیت کشاورزان شاغل در کشاورزی، کمتر از 5 درصد و بقیه نیروها در خدمات مؤثر و اقتصادی فعالیت کنند.
8- محصولات عاری از آلودگی‌ها
در کشاورزی به قول رئیس جمهورمان “مدرن”، نباید اجازه داده شود که سمپاشی‌ها، بدون پشتوانه‌های فنی و تخصصی با سموم تقلبی و سمپاشی‌های غیراستاندارد و ناشیانه صورت گیرد تا محصولات با باقیمانده سموم و کودهای شیمیایی مانند نیترات‌ها و فلزات سنگینی از جمله “کادمیوم”، “سرب”، “جیوه” و امثالهم در داخل محصولات، به مصرف برسند تا توفیق یابیم که آمار سرطان‌ها را از 35 درصد فعلی نیز پایین‌تر ثبت کنیم.
9- تولید به چه قیمتی؟
در کشاورزی مدّرن، شایسته است توسط کارشناسان وزارت نیرو و جهاد کشاورزی محاسبه کنند که یک کیلو محصول خشک با احتساب قیمت واقعی آب، هزینه‌های اصلاح زیرساخت‌ها، تخصیص یارانه‌ها، و سرشکن حقوق بیش از 120 هزار نفر مدیر، کارشناس و کارمند دولتی و نیز هزینه‌هایی که به‌صورت نامرئی به جیب دلال‌ها و صاحبان امضاءهای طلائی برای اقتصاد کشورمان رقم می‌‌خورد، چقدر تمام می‌‌شود؟
10- ضایعات سنگین
آقای رئیس جمهور در کشاورزی مدّرن در نهایت شایسته است محاسبه شود، که هزینه‌های بوروکراسی اداری، ضایعات محصولات و اوقات تلف‌شده‌ای که در طول سال‌های گذشته، به‌صورت همایش‌ها، کنگره‌ها، جلسات کوچک و بزرگ که نتایج هیچ کدام از آن‌ها در جداول توسعه اقتصادی کشورمان، ثبت نشده‌اند، چگونه و در چه مناطقی مورد استفاده اهل فن و کشاورزان و برنامه‌ریزان قرار گرفته و چه دستاوردهایی را ببار آورده، در حالی که هزاران میلیارد تومان برای اقتصاد کشورمان هزینه دربرداشته است.
از رئیس جمهور و وزرای مربوطه عذرخواهی می‌کند که موارد ضروری برای رسیدن به کشاورزی به اصطلاح مدّرن را مطرح کرده و تعاریف دیگری را نیز مطرح ساخته است که ما بیشتر نام این قبیل بحث‌ها را مطالبه‌گری می‌‌نامیم که رهبر معظم انقلاب نیز روی آن‌ها تأکید و در داخل پرانتز نیز توصیه کرده‌اند که این مطالبه‌گری‌ها بهتر است با ارائه راهکارهای قابل اجرا همراه باشند، تا بتوانند به رونق و جهش تولید کمک کنند، که خوشبختانه ما برای کلیه این موانع و مشکلات بازدارنده، راهبردهای قابل اجرایی را در اختیار داریم.
در خاتمـه خاطر نشـان می‌سـازد که این ناهمگونی‌‌ها و نامه‌نگاری‌‌ها در اینجا و در نزدیک‌ترین مکان‌‌ها به چشم و گوش ما در تهران و دیگر شهرهای بزرگ کشورمان در حال وقوع است و ما هرکدام به سهم خود توفیق نیافته‌ایم نسبت به رفع این موارد اقدام کنیم، حال چگونه شما وعده می‌دهید که صدها یا هزاران کیلومتر دورتر از مراکز تصمیم‌گیری‌، کشاورزی مدّرن را برپا و مدیریت کنید؟!

مشاهده بیشتر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا