رعایت این نکات کلیدی، برای توسعه پایدار کشاورزی که میتوان هر یک را به عنوان سرفصل جداگانهای نگریست، هر یک از حلقههای کارساز زنجیرههای بخش به شمار میروند:
1-اعتمادسازی، در رأس همه تدابیر برای این زنجیرهها محسوب میشود؛ اعتمادی که بخش خصوصی و دولتی و مراکز تحقیقاتی را با کاربرها و پیمانکاران خدماتی پیوند آیندهساز میزند.
2-تدوین راهبردهای پایدار، زمینهساز ایجاد اعتمادها میباشد.
3-سرمایهگذاریهای اقتصادی میتواند به کمک اعتمادسازی و تدوین راهبردهای پایدار اتفاق بیفتد.
4-اشتغالزاییهای مؤثر و اقتصادی با پشتوانههای سرمایهگذاریهای پایدار و برنامهریزی شده و به کمک بهرهگیری از دانش فنی کاربردی برای هر منطقه محقق میشود.
5-رعایت تکمیل حلقهها برای هریک از زنجیرهها در حوزههای مختلف کشاورزی، ناگزیر گاهی راه درازی را طی میکنند؛ چراکه برخی از این حلقهها یا وجود ندارند، یا در جایی گیر کردهاند یا به علت عدم پایداری، قبل از تکمیل، از هم گسسته میشوند.
6-خصوصیسازی ترویج و ایجاد پیمانکاریهای خدمات زراعی، باغبانی، دام وطیور، پرورش ماهی و آبزیان و… همواره از وعدههای دولتها بودهاند، ولی کوچکتر شدن دولت، عزم ویژهای را میطلبد که چنین جسارتی تاکنون قوت نگرفته، اما میتواند راهحل اساسی برای پایان بخشیدن به انحصارهای بیعاقبت تصمیمسازان دولتی باشد.
7-سپردن حوزه تغذیه گیاه، آبیاری تحتفشار و دفع آفات به گروههای مسلط به دانش فنی کاربردی منطقهای، میتواند موجبات صرفهجویی در مصرف کود، سم و آب را در پی داشته باشد.
8-توجیه تعاریف جدید از توسعه پایدار کشاورزی، توسعه پایدار مکانیزاسیون، تأمین امنیت غذایی، غذای مطمئن، غذای سالم، غذای ارگانیک و غذای تراریخته، میتواند تولیدکننده، مصرفکننده و بخش دولتی را هماهنگتر برای دستیابی به سلامت مردم از یکسو و اقتصادیتر کردن چرخه تولید غذای سالمتر سوق دهد.
9-نظم بخشیدن به بازرگانی محصولات کشاورزی؛ بهطوریکه سهم عادلانه فروش این محصولات در خردهفروشیها به مزارع بازگردند تا کشاورز بتواند با دلگرمی بیشتری، بخش قابل توجهی از درآمد خود را صرف توسعه مکانیزاسیون، تحقیقات، کیفیت محصولات تولیدی و افزایش پایدار بهرهوری در واحد سطح بنماید.
10-رونق بخشیدن به کشاورزی روستایی، بهطوریکه هر سال نرخ مهاجرتها به حاشیه شهرها کاهش یابد.
11-پیگیری این اصل مهم در مجلس که با تصویب اصلاح قوانین ارث، رشد قابلقبولی در یکپارچهسازی اراضی به وجود آید.
12-تدوین و ارائه گزارشهایی از واقعیتهای وضعیت اراضی زراعی و باغی که باید درصد کربن و مواد آلی خاک در این اراضی غنی شود، در جهت شفافسازیها مشخص شود که امروز و فردا چه مساحتی از اراضی زراعی واقعاً قابل سرمایهگذاریهای کلان هستند؟
13-تهیه و اجرای برنامه پایدار برای اصلاح و ارتقای کیفیت 5 میلیون لیتر شیر و لبنیات خارج از نظارتهای دولتی میتواند از یک سو اشتغالزایی مؤثر و اقتصادی و از سوی دیگر سلامت مصرفکننده را تأمین کند.
14-سهمیهبندی سطح زیر کشت علوفه و مواداولیه خوراک دام و طیور به ویژه مواد خشبی مانند یونجه و ذرت علوفهای به عنوان پشتوانههای اقتصاد پایدار دامداریها، اجتنابناپذیر است؛ در غیر اینصورت، احتمال از دست رفتن ارزشهای ژنتیکی دامهای ارزشمند هولشتاین ایران و دامهای کوچک منحصربهفرد کشورمان، وجود دارند که در این راستا جلوگیری از غارت گیاهان ارزشمند مراتع را تحت عنوان گیاهان دارویی میطلبد.
15-واگذاری تدریجی مدیریتهای دولتی به تشکلهای بخش خصوصی؛ به شرطیکه صاحبان امضاءهای طلایی در انسجام تشکلها دخالتهای تخریبی نکنند؛ چراکه برخی از این مدیران که با امتیازات ویژهای ارزهای 4200 تومانی را در اختیار برخی از اعضای تشکلها قرار میدادند، ضمن انتفاع از این ارتباطات، از انسجام گرفتن تشکلها نیز جلوگیری میکردند؛ زیرا هر انسجامی در بخش خصوصی میتواند منافع این قبیل دارندگان امضاهای طلایی را به مخاطره اندازد.
16-فسادزدایی از بخش با نظارتهای مستمر و کمک گرفتن از مطبوعات تخصصی مطمئن و متعهد در راستای شناسایی نطفهها میتواند از حرکتهای تخممرغ دزدی جلوگیری کند تا به شتر دزدی نینجامد.
17-کاهش بوروکراسی اداری و ضایعات محصولات کشاورزی، نهتنها میتواند ضمن اقتصادیتر کردن کشاورزی، قیمتهای تمام شده را به قدرت خرید مردم نزدیکتر کند، بلکه بار سنگین سرشکن هزینههای بوروکراسی، ضایعات و از دست رفتن فرصتها و زمانهای باارزش را نیز در اقتصاد کشاورزی کاهش دهد.
18-سپردن مدیریتهای نمایشگاهی و کنفرانسهای تخصصی به صنوف تخصصی در بخش، میتواند با هماهنگی و همفکری مطبوعات تخصصی؛ به شرطی که از این رویدادها، نتایج ملموسی برای توسعه پایدار کشاورزی حاصل شود، مورد تأکید،پیگیری و حمایت قرار گیرد.
شهریور99-سال41-شماره489-ص2