تهیه و مصرف نهاده‌‌های کشاورزی از جمله کودهای شیمیایی از شعارها تا واقعیت‌‌ها

بسیاری از مسئولان بخش کشاورزی ادعا می‌‌کنند که مصرف کودهای شیمیایی در ایران نسبت به سایر کشورهای جهان بسیار کمتر است که این باور در نزد برخی از کارشناسان، مورد تردید قرار گرفته و فهرست‌وار می‌‌تواند به‌شرح زیر توجیه شود:

• اگر این 16 میلیون هکتار کشت آبی و دیم در سال‌‌های اخیر با کمترین مقدار مصرف کودهای شیمیایی، تولیداتی بیشتر از میانگین‌‌ها را تجربه کرده و جایگزین‌ دیگری مانند کودهای آلی  نیز در دسترس زارعان کشورمان نبوده است، پس چه معجزه‌ای رخ داده تا محصولات زراعی و باغی این‌چنین تغذیه شوند و گاهی هم مورد رکوردشکنی قرار گیرند؟
• پس از تحقیق درباره این مهم، نتیجه گرفته شد که حق با آمارسازهای بخش دولتی است؛ زیرا توزیع کودهای شیمیایی به ازای هر هکتار به قیمت هر کیسه 50 کیلویی مبلغ 58 هزار تومان، واقعیت دارد، با این تفاوت که باقیمانده نیاز مزارع به ازای 12 کیسه در هر هکتار در بازار آزاد به قیمت هر کیسه 135 هزار تومان توسط دلال‌‌ها، در آمارها نیامده است که البته قبول می‌‌کنیم که مصارف کودهای شیمیایی، واقعاً با «بدمصرفی» مدیریت می‌‌شوند.
• حال در ادامه بررسی‌‌هایمان باید پیکیری کنیم که این دلال‌‌ها، کودهای دولتی را از کجا می‌‌آورند و اصولاً چرا برای کالای ضروری با ارز 4200 تومانی یا حتی تولید داخل، باید عرضه همان کالا مانند کود با 2 تا 3 برابر صورت گیرد که کودهای فسفات و پتاس را نیز به قیمت 300 هزار تومان برای هر کیسه 50 کیلویی رسانیده است؟
• از طرفی اطلاع پیدا کردیم که سموم «لاروبی» نیز که کیلویی 120 هزار تومان در بازار عرضه می‌‌شد، امروزه به قیمت هر کیلو 800 هزار تومان رسیده است تا اگر یک کشاورز مقدار 5 تن گندم از یک هکتار زمین برداشت می‌‌کند که می‌‌باید آن را جمعاً 5/12 میلیون تومان بفروشد، پس باید حداقل 10 میلیون تومان را بابت هزینه‌‌های این مقدار تولید پرداخت کند!
• برخی کشاورزان از ما خواسته‌اند که به غیر از سرنوشت کود و سم در بازار، درباره بذرهای با کیفیّت نامشخص نیز اگر اطلاعاتی وجود دارد، شفاف‌سازی شود که چرا کیفیّت بذرها نظارت نشده و گاهی با قدرت نامیه ضعیف است و اگر مصرف بی‌حساب کودهای شیمیایی را مسبب آن بدانیم، صراحتاً اعلام گردد.
• گفته می‌‌شود که دلال‌‌ها معمولاً به سراغ کشاورزان، به‌ویژه انواع مستأصل آن‌‌ها که اغلب زمین‌‌های دولتی و غیردولتی را هر هکتار به قیمت 700 تا 800 هزار تومان اجاره می‌‌کنند، می‌روند و باید دریابیم که چگونه نهاده‌‌های کشاورزی را به آن‌‌ها تحویل می‌‌دهند و چرا به میزان هر هکتار حدود 5 میلیون تومان سود خالص بابت آن‌‌ها از کشاورز سر خرمن طلب می‌‌کنند؟

شهریور99-سال41-شماره489-ص20