کود فسفاته پس از مصرف در گیاه، سم کادمیوم را تولید میکند که بسیار خطرناک است. اگر مقدار سم کادمیوم در انسان به 20 میلیگرم برسد، کلیههای انسان از کار میافتد. کادمیوم موجب سرطان و کوتاهی قد در انسان میشود
آلودگی خاک، افزون بر اینکه ضربات جبرانناپذیری را بر پیکره محیط زیست وارد میآورد، موجب ورود سموم خطرناکی به محصولات کشاورزی میشود که روی انسان، تأثیر منفی بسیاری میگذارد.
وجود سم در سیبزمینی مشکلسازمیشود
دکتر محمدجعفرملکوتی، متخصص خاکشناسی که در گذشته نه چندان دور به علت اصلاح فرمول کود، از سوی جشنواره آکادمیک علوم جهان سوم به مقام نخست دست پیدا کرد، درباره استفاده بیرویه از کود و تأثیر آن روی محصولات کشاورزی گفت: بیشتر کشاورزان از کودهای اوره و فسفاتهیارانهای استفاده میکنند. البته اگر استفاده درست و بجا صورت گیرد، هیچ مشکلی به وجود نخواهد آمد، اما به علت ارزان بودن این کودها، شاهد مصرف بسیار فراوان آنها در محصولات هستیم.
کود اوره پس از مصرف در محصولاتی مانند پیاز و سیبزمینی به نیترات که سرطانزاست، تبدیل میشود و در آنها تجمع مییابد. همچنین به علت شرایط اقلیمی و آب و هوایی شمال کشور، توصیه میکنند که از آبهای زیرزمینی استفاده نشود، چرا که در این آبهانیترات وجود دارد. به همین علت است که آمار سرطان دستگاه گوارش در مناطق شمال کشور، بیشتر از دیگر مناطق است.
کود فسفاته پس از مصرف در گیاه، سم کادمیوم را تولید میکند که بسیار خطرناک است. دکتر ملکوتی برای جلوگیری از بیماریهای غیرقابل پیشبینی چند توصیه دارد: هنگام خرید سیبزمینی توجه کنید که سیبزمینیهای بسیار بزرگ و بسیار ریز را خریداری نکنید، چرا که کادمیوم در این نوع سیبزمینیها جمع میشود. همچنین سیبزمینیهایی را خریداری کنید که به رنگ روشن باشند و پیازهایی را بخرید که گردن متصل به خاک آن بسیار ریز باشد. البته به دلیل شرایطی که میوهها دارند، تشخیص غیرسمی بودن آنها بسیار مشکل است.
سیب به علت بقایای سمی موجود در آن پس از گاز زدن به سرعت کدر میشود
چرا هنگامی که سیب را گاز میزنید به سرعت کدر میشود یا هنگام خوردن خیار طعم خاصی احساس میکنید؟
دکتر ملکوتی در این باره گفت: میوهای مانند سیب به علت بقایای سمی موجود در آن، پس از گاز زدن به سرعت کدر میشود. طعم غیرطبیعی خیار نیز به علت کود و سموم باقی مانده در آن است. هنگامی که به خیار سم میزنند، برای از بین رفتن اثر سم باید 21 روز بگذرد، اما به علت اینکه باید خیارهای کوچک را روانه بازار کنند، فقط 9 روز پس از سمپاشی آن را میچینند. این خیارها طعم خاصی دارند که همان طعم سم است. همچنین سایر محصولات شبیه خیار بوتهای نیز در معرض خطرتجمیع سموم قرار دارند. برخی سبزیکاریها به علت آبیاری شبانه با فاضلاب و روزانه با آب موتورخانه، مستعد جذب سموم خطرناکند.
ایران به واردات کود نیاز چندانی ندارد
ملکوتی اعتقاد دارد که ایران، استعداد تولید کود را دارد و نیازی نیست که کود چندانی را وارد کنیم. وی در این باره گفت: برای اینکه از مصرف بیرویه کود جلوگیری کنیم، باید یارانه را از کودهابرداریم. دولت کودهای اوره و فسفات را کیلویی 300 تومان میخرد و کیلویی 50 تومان به کشاورزان میفروشد. کشاورزان نیز به شکل بیرویه از این کودها استفاده میکنند، چرا که ارزان و در دسترس است و دولت نیز متحمل پرداخت یک میلیارد و 100 میلیون تومان در سال میشود. این در حالی است که در کشور ما سالانه کود گوگرد به فراوانی تولید میشود.
چاره کار در این است که یارانه کودهای داخل ایران برداشته شود تا کشاورزان کودی را که سبب افزایش کیفیت محصولات کشاورزی میشود، خریداری کنند. دکتر ملکوتی در ادامه افزود: این را میدانیم که کادمیوم ضرر بسیاری دارد، اما تأثیر آن بر محصولات گوناگون یا تأثیر دیگر کودها باید در آزمایشگاهی مخصوص مورد بررسی کامل قرار گیرد. میتوان با اصلاح کودها و غنی کردن خاکها به محیط زیست سلامت خود کمک کنیم.
به نظر میرسد اگر برای جلوگیری از بروز بیماریهای خاص و جدید که بر اثر ورود کود و سموم جدید ایجاد میشوند و نمیدانیم کی اثر آنها در محصولات از بین میرود، یارانه از کودهای وارداتی برداشته شود و کود وارد نگردد و در عوض از کودهای تولیدی استفاده کنند، در این صورت تا حد چشمگیری به محیط زیست و سلامت خود کمک کردهایم.
بهمن 98-سال 41-شماره 482-ص 10