تعاریف:
آب و هوا یا اقلیم (Climate): شرایط بلندمدت آب و هوایی – بزرگ مقیاس
هوا Weather) : شرایط کوتاهمدت و پیوسته در حال تغییر یک منطقه – کوچک مقیاس
تغییر اقلیم: تغییرات بلندمدت و معنیدار، به عنوان یک متغیر اقلیمی که نشان میدهد، روند تغییرات در آینده نیز ممکن است بر همین روال باشد. (Climate change)
چرا تغییر اقلیم مهم است؟
- طی دو میلیون سال گذشته، متوسط دمای زمین چندین درجه سانتیگراد بالا و پایین رفته است.
- اقلیم جهان در 1500 سال گذشته چندین بار شاهد روند سرد و گرم شدن بوده و این روندها آثار عمدهای بر زندگی انسان گذاشته است.
- تغییر اقلیم در گذشته ناشی از عوامل طبیعی بوده اما در سالهای اخیر، علاوه بر عوامل طبیعی، عامل انسانی نیز مؤثر بوده است.
- تغییر اقلیم یک فرایند تدریجی است و به اندازه سایر بحرانهای طبیعی از قبیل زلزله، مورد توجه جوی قرار نگرفته است.
- یک واقعیت عینی بوده و دیگر نمیتوان آن را یک حادثه غیرمترقبه و موردی تلقی نمود.
- میتواند موجب بروز بحرانهای جدی (اختلاف در دسترسی به منابع آب کافی و سالم و تاثیرات محیط زیستی و اکولوژیکی شد.
تغییرپذیر اقلیمی نوسانات سالانه یک متغیر اقلیمی (Climate variability) میباشد. آشکارسازی تغییر اقلیم با استفاده از نمودارهای حاصل از متغیرهای اقلیمی به مانند نمودارهای آورده شده در زیر و قابل دستیابی است. (نمودار 1 و 2 )
انتشار گازهای گلخانهای شامل متان، دیاکسید کربن و نیتروژن تأثیر بهسزایی در این تغییرات اقلیمی دارند (نمودار 3، 4 و 5)
تغییرات اقلیمی دارای تاثیرات محیطی از جمله افزایش «آشوبناکی» و «هیدرواقلیمی» و در نتیجه کاهش قابلیت پیشبینی متغیرهای هیدرواقلیمی میباشد. (شکل 12)
همچنین باعث تغییر در شرایط جوی از جمله بارش و درجه حرارت میشود که شامل تغییر در مقدار بارش، تغییر در نسبت اجزای بارش، تغییر در زمان بارش، تغییر در مکان بارش، تغییر در مقادیر جوی درجه حرارت، شروع و پایان یخبندان و همچنین تغییر در استمرار وقایع جوی میباشد. (نمودارهای 6، 7، 8، 9، 10 و 11).
با توجه به مطالب ذکر شده، تغییر اقلیم یک تهدید اساسی است ولی با شرایط جدید میتوان شیوههای مناسب برای کاهش اثرات آن را فراهم نمود، پس سازگاری میتواند کلید پایداری در شرایط تغییر اقلیم باشد.
جمعبندی
- تغییر اقلیم به طور طبیعی اتفاق افتاده و میافتد.
- پس از صنعتی شدن انسان و مداخله وی در طبیعت، روند تغییر اقلیم شدت یافته است.
- اثر فعالیتهای نابهنجار انسان در طبیعت به صورت تغییر اقلیم منجر به از بین رفتن لایه اُزن و در نتیجه گسترش بیماری و از بین رفتن محصولات کشاورزی شده است.
- تغییر اقلیم باعث افزایش دمای کره زمین و در نتیجه ذوبشدن یخهای قطبی و بالا آمدن سطح آب اقیانوسها شده است.
- نتایج تغییر اقلیم موجب افزایش خشکسالیها در بعضی مناطق و افزایش سیلابها در نواحی دیگر میشود.
- برای معیار تغییر اقلیم توسط انسان، منشاء باید عزمی جدی و هدفمند و جامعنگر و با نگاهی به آینده داشته باشد.
- تغییر اقلیم تغییر تنوعزیستی (گیاهی و جانوری) و انقراض و افزایش بعضی از گونهها را به دنبال خواهد داشت.
- تغییر اقلیم با اثرگذاری روی تولید، باعث به وجود آمدن مهاجرتهای زیست محیطی خواهد شد.
خرداد99-سال41-شماره486-ص28